Het Fonds verwerft Zonder titel (Tokyo) uit 1964 en geeft dit in langdurige bruikleen aan het museum. Het is een sleutelwerk binnen Van Goldens oeuvre dat − na lang in familiebezit te zijn geweest − nu voor het Nederlandse publiek behouden blijft. Naast Zonder titel (Tokyo), 1964 worden ook het vroeg-expressionistische schilderij Zonder titel, 1961 en vier dubbeldruk-werken uit 2012 verworven. Vanaf 22 maart 2025 organiseert het museum in samenwerking met Museum Boijmans Van Beuningen een overzichtstentoonstelling van Daan van Golden, waarin de werken te zien zullen zijn.

Het laatste unieke schilderij uit familiebezit

Daan van Golden is een internationaal geliefd en gewaardeerd kunstenaar. Zijn werk in oplage verschijnt nog regelmatig op de markt, maar de vroege, unieke schilderijen zijn veel zeldzamer en kostbaarder. Zonder titel (Tokyo), 1964 is het laatste unieke schilderij uit bezit van de erven. Inhoudelijk gezien is het echt een sleutelstuk in Van Goldens oeuvre. Hij maakte het in 1964 in Japan. Het werk markeert de scherpe overgang van zijn vroege, expressionistische schilderstijl in de kleuren zwart, wit en grijs naar de platte, strakke en verfijnde schilderijen, waarin hij motieven van bijvoorbeeld pakpapier en keukentextiel naschildert. Met die schilderijen werd hij wereldwijd beroemd.

Daan van Golden: 'Het expressionistische schilderen sprak me niet meer aan. Ik was min of meer radeloos. Op de vloer van mijn werkruimte in Japan vond ik een stukje papier. Om rust te vinden besloot ik het motief minutieus op linnen over te brengen. Ik wilde niet zoeken tijdens het schilderen, maar slechts een creatieve beslissing in alle rust uitvoeren.' [2011]
 
Van Golden laat zich vanaf dat moment inspireren door vormgeving, zoals motieven op verpakkingspapier of patronen van keukentextiel. Hij vindt het ‘platte karakter’ en de abstractie interessant, het schilderij stelt niets anders voor dan het motief dat er op is afgebeeld. Maar ook de aandacht voor detail en verfijnde techniek van de Japanse esthetiek interesseren hem. Ook vindt hij het interessant dat de kwaliteit van een kunstwerk blijkbaar niet afhangt van ‘authenticiteit’, het handschrift of de emotie van de maker. Herhaling, kopiëren en reproduceren worden belangrijke leidraad in zijn werk. Van Golden kiest daarin volledig een eigen pad, dat toch goed aan bleek te sluiten bij internationale ontwikkelingen in de kunst van de jaren zestig, waaronder ‘pop art’, ‘minimal art’, ‘hard edge painting’ en ‘conceptuele kunst’. Zijn eigenzinnige bijdrage bezorgde hem internationale waardering.

Een werk dat is gekoesterd
Het motief van Zonder Titel (Tokyo), een raster van kleine tulpjes in geel, rood en blauw, kopieert Daan van Golden van een stuk pakpapier. Met de hand schildert hij elk tulpje zo precies mogelijk na in Japanse lakverf. Hij maakt in Japan twee schilderijen met dit motief, waarvan Zonder Titel (Tokyo) 1964 er één is. Het werk wordt nog tijdens zijn verblijf in Japan tentoongesteld in de Naiqua Gallery. Het werk heeft aanvankelijk een ander formaat, pas na terugkomst in Nederland besluit Van Golden om het werk in het huidige vierkante formaat te bewaren. Van Golden houdt het werk nadien altijd bij zich. Hij selecteert het werk als belangrijk topstuk voor de omslag van de tentoonstellingscatalogus van Museum Boijmans Van Beuningen in 1982. Hij verwerkt het beeld van Zonder Titel (Tokyo), 1964 in diverse latere, afgeleide werken, zoals zijn zogenaamde ‘dubbeldruk-werken’. Vier daarvan zijn tevens verworven door Fonds Schiedam Vlaardingen e.o..

Van Golden blijft in Schiedam
De verwerving is een droom die uitkomt voor Stedelijk Museum Schiedam. Directeur Anne de Haij: 'Het is echt een heel goed schilderij van een kunstenaar die niet alleen wereldwijd bekend is, maar ook de harten van veel Schiedammers heeft gewonnen.' Daan van Golden woonde en werkte vanaf zijn 25ste ruim 56 jaar in Schiedam, tot aan het einde van zijn leven in 2017.

John Massaar, directeur Fonds Schiedam Vlaardingen e.o.: 'We zijn blij dat we als fonds een rol hebben kunnen spelen om zo’n iconisch werk van een groot Schiedams kunstenaar voor het grote publiek te behouden. De werken zijn op hun plaats in Schiedam en vullen de mooie collectie van het Stedelijk Museum Schiedam goed aan.' De erven van Van Golden zijn eveneens blij dat het werk in Stedelijk Museum Schiedam terecht komt. Diana van Golden, dochter van de kunstenaar: 'Mijn vader had een hele speciale band met Schiedam. Hij voelde zich er thuis. Dat het werk terecht komt in de stad waar hij zo van hield, is speciaal voor ons.' Zonder titel (Tokyo), 1964 is een belangrijke aanvulling op de bestaande collectie werken die het museum heeft van Daan van Golden; en een aanwinst voor de kerncollectie abstracte schilderkunst van de jaren zestig en zeventig.

 
 
Daan van Golden, Zonder titel, 1961, olieverf op linnen, 130,0 x 110,5 x 4,0 cm, bruikleen Fonds Schiedam Vlaardingen e.o
 

Overzichtstentoonstelling in 2025
 

De verwerving is bovendien aanleiding voor een overzichtstentoonstelling van het werk van Daan van Golden. Dan viert Schiedam 750 jaar stadsrechten. Dat is een prachtig moment om een groots overzicht van Van Golden te organiseren.
De Haij: 'We willen in dat jaar onze mooie stad vieren en een erepodium geven aan de (inter)nationaal meest gewaardeerde kunstenaar die Schiedam heeft gekend. De tentoonstelling is ontwikkeld door Stedelijk Museum Schiedam in nauwe samenwerking met Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam, dat eveneens een prachtige collectie werken van Daan van Golden bezit. Het is ontzettend leuk dat we het nu verworven werk dan meteen kunnen tonen aan publiek.'

Het tentoonstellingsconcept is ontwikkeld door Saskia van Kampen, conservator Museum Boijmans Van Beuningen, en Catrien Schreuders, Hoofd Kunst en Geschiedenis van het Stedelijk Museum Schiedam. ​

De tentoonstelling is te zien van 22 maart tot en met 7 september 2025 (onder voorbehoud).