SCHIEDAM - Vanaf 27 januari 2024 presenteert Stedelijk Museum Schiedam de eerste solotentoonstelling van kunstenaar AiRich. Haar werk bestaat voornamelijk uit afrofuturistische portretseries die een kleurrijke en bekrachtigende wereld en toekomst vieren vol extravagante Zwarte mensen.
In de portretten, waarin AiRich ook zelf als model fungeert, benadrukt ze het belang van het herontdekken en herdefiniëren van de Zwarte identiteit. Met invloeden vanuit popcultuur, mode, muziek, science-fiction en mythologie geeft AiRich de Zwarte identiteit een futuristische en buitenaardse twist.
A ten Doro
In haar werk wil AiRich de Afrikaanse geschiedenis en hedendaagse cultuur voortkomend uit de Zwarte identiteit samenbrengen en van hieruit op een meer holistische wijze naar de toekomst kijken. In de tentoonstelling AiRich. Afro-futuristic Visions creëert AiRich een alternatieve wereld voor de Zwarte gemeenschap. Een inspirerende tijdreis langs diverse fotoseries van 2013 tot 2023, aangevuld met nieuw werk en een ruimte vol behind the scenes, inspiratiebronnen en zelfportretten. A ten Doro, de tijd is aangebroken!
AiRich’ afrofuturistische visie
Kunstenaars die werken binnen de traditie van het afrofuturisme combineren inspiratiebronnen als sciencefiction, geschiedenis en fantasie om de Afrikaanse diaspora (een grootschalige groep mensen die zich heeft verspreid over verschillende landen, maar nog steeds verbonden is met hun continent van oorsprong of etnische groep) te onderzoeken en de Afro-identiteit in het heden en naar de toekomst opnieuw vorm te geven. Daarbij maken ze vaak gebruik van sciencefiction, waarin in feite alles mogelijk is, en je dus ongelimiteerd en vrij kunt nadenken over het eigen toekomstperspectief. Voor AiRich is de Zwarte identiteit neerzetten in een krachtige futuristische setting een belangrijk thema in haar werk. Al enkele honderden jaren is de Zwarte identiteit enorm aangetast door onder meer het Westerse denken. Deze aantasting is nog steeds zichtbaar in het heden, wat helaas nog te vaak gepaard gaat met een versnipperd en beschadigd beeld binnen haar gemeenschap. AiRich geeft met haar afrofuturistische visie juist vorm aan deze identiteit in haar eigen fantasievolle, langlopende project Planet AiRich: een fictieve planeet waar haar Zwarte superwezens vertoeven.
Krachtige wezens
In verschillende fotoseries maak je kennis met krachtige wezens, die door hun uitdrukkingen, beschilderingen, kleding en uiterlijke kenmerken voornamelijk hun eigen schoonheidsidealen binnen de Zwarte gemeenschap vieren. Zo maakt ze in de serie Ancestry in progress I (2015) portretten van alienachtige voorouders die vanaf haar fictieve planeet ‘landen’ op aarde. Voor Amazing Grace, a tribute to the icon Grace Jones (2017) brengt AiRich samen met modestyliste Stefhanie Blokland een ode aan de dan 69-jarige Grace Jones, die als veelzijdige zwarte vrouw met haar felle persoonlijkheid, stijl en performance een grote impact maakte binnen mode en popcultuur. Voor ‘She’s one with the universe’ (2017) werkt AiRich samen met digitaal kunstenaar Dogon Krigga uit de Verenigde Staten, wat resulteert in een serie zelfportretten in de vorm van collages. Andere series zoals Mutable species (2021) en Your Mother (2023) laten buitenaardse wezens zien met beschilderde patronen en een verbeelding van een symbolische oermoeder van haar planeet.
Nieuw werk: Den Doro (2024)
Speciaal voor de tentoonstelling maakt AiRich ook een nieuwe serie: Den Doro (2024). Anders dan in haar eerdere reeksen, waarin ze in meer algemene zin nadenkt over de Zwarte Identiteit en afrofuturistische toekomst, onderzoekt ze met dit nieuwe werk voor het eerst haar eigen, persoonlijke Afro-Surinaamse roots. Daarbij is de traditionele koto het uitgangspunt en vertaalt ze deze Surinaamse klederdracht naar een futuristische dracht waarin ze haar mythische superwezens hult.
Werk in opdracht
Naast vrij werk maakt AiRich regelmatig werk in opdracht, waarvan ook twee werken in de tentoonstelling te zien zijn. In een ‘gouden zaal’ hangt het statige portret dat ze in 2021 maakte van acteur Emmanuel Ohene Boafo als winnaar van de Louis d’Or Award. Daarnaast is het werk Bloody Gold - Hulde aan de koloniën (2021) te zien waarin ze, in opdracht van Amsterdam Museum & CBK Zuidoost, haar reactie op een origineel paneel van de Gouden Koets − dat de gruwelen van de slavernij verheerlijkt − vormgeeft in een visuele installatie.
Over de kunstenaar
AiRich (uitgesproken als 'I-Rich' in het Engels) is een Surinaamse beeldend kunstenaar die woont en werkt in Amsterdam. In haar werk mengt ze fotografie met onder meer collagetechnieken, bodypaint, styling en ‘digital editing’. Haar werk is in de afgelopen tien jaar te zien in diverse tentoonstellingen, onder meer in het Nederlands Fotomuseum (2022), het Amsterdams Museum (2021) en Centraal Museum Utrecht (2021). Ook is haar werk vaker te zien in verschillende campagnes voor festivals of evenementen. Inspiratiebronnen voor AiRich zijn onder meer fotografen als David LaChapelle en Erwin Olaf en artiesten als Erykah Badu, Travis Scott en Missy Elliot. Voor het eerst zijn in de tentoonstelling AiRich. Afrofuturistic Visions al haar series uit de afgelopen tien jaar gezamenlijk te zien.
Nieuwe kunst
De tentoonstelling AiRich. Afrofuturistic Visions is onderdeel van de programmalijn Nieuwe Kunst. Dit experimentele programma heeft als doel om onze blik op hedendaagse kunst te verbreden, die nu vaak nog te smal en door een selecte groep musea, galeries en hedendaagse kunstinstellingen wordt gedefinieerd. Door in de programmering van Stedelijk Museum Schiedam ruimte te maken voor (jonge) kunstenaars die zich tot nu toe voornamelijk in andere - niet-museale netwerken – begeven, willen we met name kunstvormen die zijn ontstaan uit populaire cultuur en/of niet westerse kunsttradities een podium geven. Al hoewel AiRich via groepstentoonstellingen haar eerste stappen al wel in de museale wereld heeft gezet, is dit de eerste keer dat haar werk via een solotentoonstelling aandacht krijgt.
AiRich, BACK TO THE FUTURE, 2019