door Jan Schrijver

Curator Rozanne de Bruijne nam ons mee tussen de dozen die nog uitgepakt moeten worden en de hard werkende museale medewerkers die nog heel wat historische schilderijen aan de muur moeten hangen en hedendaags kunstenaars die op de verschillende zalen hun installaties aan het opbouwen zijn. 'Interventies', zo betitelt De Bruijne dit hedendaagse werk op de tentoonstelling 'Levend Landschap. Zes eeuwen Zuid-Hollandse Maasdelta' die van 9 juli tot en met 6 november 2022 in het Stedelijk Museum Schiedam te zien is.

Er is gekozen voor een thematische indeling. In elk van de vier zalen is werk te zien in een bepaald thema. Achtereenvolgens zijn dat water, vuur, lucht en aarde. In de afgelopen weken zijn de wanden van elke zaal in bij de genoemde elementen passende kleuren gestoken. Dat is gedaan met behangstroken. Het geeft een bijzonder effect aan deze tentoonstelling. 

In de eerste zaal met het thema water zie je als je binnenkomt als blikvanger het schilderij 'Panorama van Rotterdam' van Marius Richters. Het meet ongeveer vier bij zes meter. Het schilderij dateert uit 1953 en werd door Richters vervaardigd voor het Groot Handelsgebouw. Het hing tot eind jaren zestig in de hal van dit symbool van Rotterdamse wederopstanding. Het is meteen al een schilderij waarop heel veel te zien is. Je ziet het schilderij op de foto onder dit artikel, met ervoor de speciale koffers waarin veel van de andere werken naar het museum zijn gebracht. Zodra de koffers verwijderd zijn, kun je linksonder 'De Kuip' zien. Na even zoeken, zie je Schiedam bovenaan waar het eerste in het tweede paneel overgaat. Iets erboven ontwaren we Vlaardingen en nog iets hoger op het tweede paneel Maassluis. We zien zelfs de monding in zee bij Hoek van Holland. 

De tentoonstelling gaat over de complete Maasdelta. "Het gaat daarbij om het stroomgebied van de Oude en de Nieuwe Maas, het Scheur en de Nieuwe Waterweg. In het westen wordt dit gebied gemarkeerd door Hoek van Holland en de Maasvlaktes, in het noorden door Delft en in het zuidoosten door Dordrecht. Het centrum van het geografische gebied ligt in Schiedam", zo lezen wij in het boek dat naar aanleiding van deze tentoonstelling verschijnt. In de tentoonstelling zijn verscheidene werken te zien van Schiedamse taferelen. Zo zien we eveneens in de zaal 'Water' het werk 'Gezicht op de scheepswerf van Wilton-Fijenoord' van Johan Willem Heijting (1953, Gemeentearchief Schiedam).

In de zaal 'Vuur' zien we 'De Brandersbuurt van Schiedam' van Wim Motz (1952, particuliere collectie). Ook zien we daar een klein schilderij van de verwoestende brand in 1864 van de Schiedamse molen De Gaper (zie foto hieronder).



In de zaal 'Aarde' wordt voor het eerst na de restauratie het werk 'Huis te Riviere' getoond (circa 1630-1660, Stedelijk Museum Schiedam). Ook zien we hier een tekening van 'Huize Spieringshoek' (foto hieronder), een landhuis met schitterende tuinen, op de plek waar nu flat, school en tennispark van die naam liggen. 



In de zaal 'Lucht' zien we 'De vier windmolens, Schiedam' (foto hieronder).

Dit werk van Jacob Maris is gedateerd circa 1872. Het werd onlangs door het Fonds Schiedam Vlaardingen e.o. aangekocht en langdurig in bruikleen gegeven aan het museum.

Foto boven het artikel: Rozanne de Bruijne in de zaal lucht. Op schilderijen van o.a. Johan Barthold Jongkind, Jacob Maris, Aelbert Cuyp en Jan van Goyen is te zien hoe de Hollandse luchten een wezenlijk element vormen van de schilderijen

Foto onder: Panorama van Rotterdam van Marius Richters