SCHIEDAM - Fuck the Dictator, dat stond op de boksmantel die beeldend kunstenaar Anne Wenzel droeg toen ze op 14 september 2019 de boksring instapte in Stedelijk Museum Schiedam. Haar uitdager: toenmalig museumdirecteur Deirdre Carasso. Wenzel versloeg Carasso en won carte blanche in het museum. Carte Blanche (Fuck the Dictator) is te zien vanaf 8 juli 2023.
Huidig museumdirecteur Anne de Haij lost de belofte nu in en geeft Anne Wenzel - zoals beloofd - volledige vrijheid op een verdieping in een van de vleugels en medewerking van het museumteam om daarmee te doen wat zij graag wil. Carte Blanche (Fuck the Dictator). Anne Wenzel in Stedelijk Museum Schiedam en Boksschool De Jong is te zien van 8 juli 2023 t/m 14 januari 2024.
De bokswedstrijd
Anne Wenzel: 'Toen toenmalig directeur Deirdre Carasso mij in 2019 uitnodigde om haar in de boksring te bevechten twijfelde ik. Niet alleen omdat ik - in tegenstelling tot Carasso - nog nooit had gebokst, ik vind ook dat een museum mij als kunstenaar vooral zou moeten uitnodigen voor een tentoonstelling, niet voor evenementen die helemaal niets met mijn vak te maken hebben. Maar een bokswedstrijd tegen de directeur gaf mij wel de mogelijkheid om mijn strijd eindelijk op gelijkwaardig niveau uit te vechten. Aan de bokswedstrijd ging een training van acht maanden vooraf in de Schiedamse boksschool van Hans de Jong. Een intensief traject, want boksen is niet alleen fysiek, maar ook mentaal zwaar. Het is een afspiegeling van je eigen krachten én je zwaktes. Of zoals bokstrainer Hans de Jong zegt: boksen speel je niet. De bokswedstrijd werd voor mij uiteindelijk een metafoor voor de kunstenaar die zijn/haar/diens plek moet zien te veroveren binnen het kunstbestel.'
Over de kunstenaar
Anne Wenzel (1972, Schüttorf, Duitsland) maakt grote keramische beelden en installaties. Uitgangspunt voor haar werk zijn altijd actuele politieke ontwikkelingen, die zij vervolgens in de context van de kunstgeschiedenis weet te plaatsen. Hieruit ontstaan verstilde donkere beelden, die tegelijkertijd dramatisch en van een diepe schoonheid zijn. Omdat het werk zich bevindt op het snijvlak tussen abstractie en realisme stijgen de beelden boven het algemene uit en worden metaforen voor innerlijke strijd, persoonlijke idealen en menselijke ontoereikendheid. Daarnaast zet Anne Wenzel zich ook actief in voor een betere positie van de beeldend kunstenaar. Carte Blanche brengt voor het eerst haar cultuurpolitieke voorvechtersrol samen met haar beeldend werk. Carte Blanche beschouwt zij als een mogelijkheid om structurele problemen in het cultuurpolitieke systeem bloot te leggen. Zij vindt dat kunst steeds meer als illustratie voor een politieke agenda van bestuurders, politiek en fondsen wordt ingezet. Centraal staat voor haar de vraag: hoe kun je in dit systeem de autonomie en kracht van kunst behouden? Met Carte Blanche gaat ze op zoek naar het antwoord en het project overstijgt daarmee een klassieke museumpresentatie.
Carte Blanche
Anne Wenzel: 'Carte Blanche (Fuck the Dictator) zal zich in alle lagen van het museum nestelen. Dat vraagt om een grote mate van openheid, eerlijkheid, geduld en vertrouwen. Ik krijg als kunstenaar de vrije hand op één verdieping in het museum en neem hopelijk ook het museumplein over met een grote installatie. Ook de Schiedamse Boksschool De Jong wordt als locatie bij dit project betrokken. Er zal veel nieuw werk te zien zijn dat de artistieke impact toont van het boksevenement en de daaropvolgende periode. Recente gebeurtenissen hebben me daarbij geïnspireerd. Wereldwijd zag je de laatste jaren demonstraties en protesten. Denk aan de bestorming van het Capitool en de standbeelden die radicaal van hun sokkel worden getrokken of worden verminkt. Alle werken die tentoongesteld worden stellen vragen over de rol van kunst, maar ook die van macht, en hoe die rol met de tijd verandert. Tegenover de standbeelden die de politieke macht verbeelden, zet ik de macht van het volk.'
Nieuw werk
Te zien in Carte Blanche (Fuck the Dictator) zijn onder meer de nieuwe, speciaal voor dit project ontwikkelde ruimtevullende installatie House of Fools, met daarin wankele beelden van oude ‘helden’ zoals Jan Pieterszoon Coen en Witte de With en een serie keramische reliëfs. Deze nieuwe werken worden gecombineerd met bestaand werk, zoals de enorme sculptuur Splendid Surrender (2010) uit de collectie van Stedelijk Museum Schiedam. Het beeld is een reactie op de draconische bezuinigingen op kunst en cultuur in de periode Zijlstra. Ook de strijdvaardige, feministische vrouwenbustes uit de serie Under Construction zijn te zien. Anne Wenzel: 'Ik doe dit samen met curator Selen Ansen, die ook mede-auteur is van de publicatie die bij de tentoonstelling zal verschijnen.'
Boksschool De Jong
Anne Wenzel: 'De boksschool van Hans de Jong heeft een cruciale rol gespeeld. Zij hebben mij geholpen om deze Carte Blanche te winnen. Boven de boksring komt een beeld van een vrouwenbuste dat ik speciaal voor deze plek gemaakt heb en dat ik als dank aan de boksschool schenk. Het beeld houdt het midden tussen een patrones en boksster, een soort beschermheilige die waakt over de boksschool. In de boksring van de boksschool worden gedurende de tentoonstelling ook enkele publieke evenementen georganiseerd.' De boksschool is gevestigd aan de Singel 8 in Schiedam.
Foto: Anne Wenzel net voordat ze in 2019 de boksring in het museum betreedt (foto door Aad Hoogendoorn)