SCHIEDAM - Zo’n 5.000 bezoekers kwamen voor de tentoonstelling “Brand!” naar het Jenevermuseum aan de Lange Haven in Schiedam. Museumdirecteur Diederik von Bönninghausen keek bij de finissage - de afsluiting van de expositie – op 29 juni dan ook met tevreden blik terug. Op donderdag 29 juni vertelden Janet van Huisstede en Wim van Zon op de graanzolder van het museum aan een betrokken gezelschap over de acties die na de brand in Molen De Walvisch in februari 1996 tot de herbouw leidden. Hier vind je een verslag van deze lezing getiteld “De Walvisch: de brand die de stad verbond”.
foto's door Rob van der Stel
De brand die Molen De Walvisch verwoestte, bleek achteraf juist de Schiedamse gemeenschap in vuur en vlam te zetten voor haar industrieel erfgoed. Nooit eerder waren Schiedammers zich zo bewust van het belang van hun molens voor de stad. De actie 'Red de Walvisch uit de brand’ werd breed gedragen. Wim van Zon en Janet van Huisstede waren de praktische krachten achter de actie en brachten het benodigde geld voor de herbouw van de molen bijeen. Ze kijken terug op een roerige tijd vol positief enthousiasme voor Schiedam en haar molens.
Decor van je leven
Janet vertelde hoe zij als bestuurslid van Radio Schiedam toentertijd de ramp meteen de dag erna aanpakte om een positieve insteek voor de radiozender te creëren. Iedereen mocht bij presentator Jan Willem de Boer tegen betaling een plaatje aanvragen. Mart Agterberg van Studio Soundhouse verzorgde een molenlied waarvan de CD-opbrengst ten goede kwam aan de herbouw. “Het leidde tot het besef dat dit industrieel erfgoed het decor van je leven in Schiedam bepaalde”, vertelde Janet enthousiast. “En opeens waren allerlei groeperingen aan de slag voor ‘de molens’. Van oliebollenacties door de winkeliers en veilingen bij bedrijven tot kinderen die hun spaarpotten kwamen brengen.”
Met haar communicatiebureau organiseerde Janet als klapstuk een grote veiling en een gala met optreden door Pieter van Vollenhoven en Louis van Dijk in Theater aan de Schie dat in september 1998 opende.
Ecu’s en euro’s
Wim van Zon werkte met zijn reclamebureau veel voor de Nederlandse Munt. Hij kwam op het idee om molenmunten te laten ontwerpen door meesterontwerper Willem Vis en die als twee-en-een-halve euro-munt in Schiedam in roulatie te brengen. De waarde van die munt was vijf gulden. Doordat Schiedammers de munten gingen sparen in de speciaal daarvoor geproduceerde muntenspaarkaarten, bleef er uiteindelijk 95.000 gulden over voor de herbouw van molen De Walvisch. Wim van Zon: “De grap was dat we in Europa geen euro’s maar ecu’s zouden gaan invoeren. Daarom konden wij de munt euro’s noemen. Maar toen wij deze euro-munt hadden uitgegeven, werd in Europees verband toch besloten tot ‘euro’ in plaats van ‘ecu’. Daarna mocht niemand dus meer een euro uitgeven. Daarmee is de Schiedamse molenmunt absoluut uniek!”
Foto: er werd tijdens de lezing ook gezongen; Kees Plaisier (op de rug gezien midden), de curator van de expositie Brand!, had een tekst geschreven, met als titel 'De Walvisch moet herbouwd'. Gezongen werd op de melodie van 'De Fles'.