Ambacht en abstractie
Van Stuivenberg begon al vroeg met beeldhouwen. Hij is pas twintig jaar oud, ambachtelijk opgeleid als steenhouwer en pottenbakker, als hij aan de Rotterdamse academie begint met een kunstopleiding. Aanvankelijk maakt hij herkenbare vormen, met name menselijke figuren. Al gauw wordt zijn werk vrijer en abstracter. Het mysterie der spelende vlinders uit 1951 is een mooi voorbeeld van zijn compleet abstracte werk. In 1968 omschrijft Hans Paalman, toen de directeur van Stedelijk Museum Schiedam, het kijken naar de sculpturen van Van Stuivenberg als 'in de lijnen van het beeld op reis gaan'.

Moeder met kind
De meeste beelden van Van Stuivenberg zijn echter niet helemaal abstract. In hout en steen hakt hij veelvuldig het thema van moeder met kind. In 1975 schenkt de stad Rotterdam een marmeren beeld met genoemd thema aan Schiedam (zie foto boven), ter ere van haar zevenhonderdjarig bestaan. Het beeld wordt geplaatst op de Grote Markt in Schiedam, maar is hier te kwetsbaar en raakt beschadigd. Nu is het na lange tijd weer in de tentoonstelling te bewonderen.

Zoekend hakken
Van Stuivenberg werkt op een bijzondere manier. Hij ziet de beelden van tevoren in het materiaal verborgen zitten, en vindt het zijn taak om ze zichtbaar te maken. Zonder schets of voorstudie hakt hij zijn vormen direct uit de steen of het hout. Zo ‘bevrijdt’ hij de vorm uit het materiaal, en ontstaat het beeld al zoekend en hakkend gaandeweg. Een werk waarin je dit proces goed terugziet, is De Eene uit 1954.

Samenwerking
Van Stuivenberg leeft en werkt zijn leven lang in Schiedam. Op veel plekken in de stad, zowel buiten op straat als in Schiedamse woonkamers, is werk van hem te vinden. Catrien Schreuder, hoofd tentoonstellingen en collectie: ‘In het voorjaar van 2020 klopte een groep Schiedammers aan bij het museum. Zij vonden dat het tijd was voor een herwaardering van het werk van Piet van Stuivenberg. Hij hoort immers bij Schiedam en hij is een belangrijke vernieuwer in de landelijke beeldhouwkunst. Met deze heldere boodschap konden wij het alleen maar eens zijn’. Samen met de initiatiefnemers werkte het museum aan de tentoonstelling. De getoonde werken komen grotendeels uit de persoonlijke nalatenschap van de kunstenaar. Het museum bezit eveneens een mooie afspiegeling van zijn oeuvre. Samen geven ze een goed beeld van het leven en werk van deze unieke kunstenaar.

Een man van weinig woorden
In 1949 ontvangt Van Stuivenberg zijn eerste opdracht voor een werk in de openbare ruimte. Het wordt het eerste abstracte beeld in Rotterdam. Op 67-jarige leeftijd heeft de beeldhouwer zijn eerste museale solotentoonstelling in Museum Boijmans Van Beuningen. Van Stuivenberg brengt zijn tijd het liefst door in de werkplaats, maar hij sluit zich ook aan bij vooruitstrevende kunstenaarsgroepen als Vrij Beelden en R 33. Met zijn kunstenaarscollega’s zet hij zich in voor de waardering van de moderne kunst. De kunstenaar is echter ook een man van weinig woorden, en zijn werk aanprijzen ligt hem niet. ‘De één praat honderd uit en kan het mis hebben, de ander zwijgt en kan het ook mis hebben. Ik zwijg liever’, is één van zijn gevleugelde uitspraken. In Stedelijk Museum Schiedam spreken de sculpturen van Piet van Stuivenberg voor zichzelf.

Verborgen in steen. De beeldhouwkunst van Piet van Stuivenberg
1 oktober 2022 - 15 januari 2023
www.stedelijkmuseumschiedam.nl

Lees ook het eerdere artikel op de website van De Schiedammer Online, een interview door Louise Melchers met de zoon van Piet van Stuivenberg, Aart van Stuivenberg.
Aart van Stuivenberg: "Mijn vader verloste wat in steen gevangen zat"
Piet van Stuivenberg hakte in ‘de Put’ aan de Rotterdamsedijk

Foto: Piet van Stuivenberg, Moeder met kind, marmer, 1975, Collectie Stedelijk Museum Schiedam