Aan het eind van de 19e eeuw ontstonden meerdere bedrijven in Zuid-Holland die gingen distilleren. Vooral in Schiedam waren er een groot aantal distilleerderijen en branderijen. De buurgemeente Vlaardingen hield zich vooral bezig met de visserij, was dé haringstad van Nederland. In het begin van H. van Toor Jz. hield de familie Van Toor zich niet alleen bezig met het distilleren van sterke drank. Maar er werd ook limonade gemaakt, er was een wijnhandel en de familie had haar eigen slijterijen.

Na vier generaties heeft meesterdistilleerder Leo Fontijne het bedrijf overgenomen van de familie Van Toor. Leo Fontijne is een geboren Schiedammer en telg van een ondernemersfamilie. Als kind was hij gefascineerd door het ambacht van distilleren. Na 15 jaar werkervaring als smaak- en geurspecialist bij Unilever in Vlaardingen heeft hij de overstap gemaakt naar H. van Toor Jz. distilleerderij.

Leo Fontijne groeide op aan de Noordvest boven het bedrijf van zijn vader, Pompfontijne BV, tussen bekende distilleerderijen in Schiedam zoals Herman Jansen, Meeder, Piet van Gent, Rijnbende en Dirkzwager. Al zeer jong raakte hij gefascineerd door de geuren van de distillaten, het gerammel van flessen en vooral van alle vormen van flessen die in de handel werden gebruikt. In de huidige kelders staat de verzameling van Leo. Meer dan 900 miniatuurtjes van jenevers staan er opgesteld. Mede oude reclameborden van distilleerderijen met namen uit ver vervlogen tijden. Leo ging ervaring opdoen bij distilleerderij Herman Jansen. In de productie leerde hij alle kneepjes van het vak, van opruimen, bottelen, etiketteren en drank maken. Op zijn zolderkamer experimenteerde hij met het ontwerpen van verschillende drankjes. Hij kreeg de “smaak” te pakken.

Na zijn middelbare school ging Leo studeren in Delft: levensmiddelentechnologie en analytische chemie. Na het afstuderen was het niet vanzelfsprekend om een distilleerderij te beginnen. In Schiedam sloten de meeste distilleerderijen en de bestaande bedrijven gingen vooral op prijs produceren. Na 15 jaar gewerkt te hebben bij Unilever kwam de kans voorbij om een distilleerderij over te nemen. De familie Van Toor wilde in 2000 de distilleerderij sluiten. Een ambachtelijk bedrijf overnemen in de snelle jaren waarin de economie zich toen bevond?! Leo nam de gok en nam de distilleerderij over. De laatste eigenaar, Jacques van Toor was blij dat het bedrijf behouden bleef en had aan Leo Fontijne een goede opvolger.

De eerste jaren werkte Leo ook nog parttime bij Unilever, gecombineerd met het ondernemerschap. Na ongeveer 3 jaar durfde Leo zich volledig te concentreren op H. van Toor Jz. Naast het distilleren moet Leo alle andere facetten doen zoals, inkoop ingrediënten, bottelen, etiketteren, financiën, onderhoud gebouw, promotie, verkoop, proeverijen, ontwerpen nieuwe dranken, etc.

Het leven van een distilleerder is zwaar maar erg gevarieerd. Vakanties en vrije tijd heeft Leo de afgelopen 20 jaar nauwelijks gehad. Door de samenwerking met landelijke groothandels is de verspreiding van zijn dranken gelukkig goed georganiseerd, waardoor hij ruimte heeft voor het maken van drank. Een leven als distilleerder is 6 dagen werken per week. Leo koos ervoor om geen vast personeel te nemen. Het nadeel is dat het werk eenzaam kan zijn.

Al heel snel viel het vakmanschap op van Leo Fontijne. Tussen het grote geweld binnen de sterk ontwikkelde commerciële drankenwereld hield Leo vast aan kwaliteit, duurzaamheid en het ambacht. De totale productie doet Leo zelf; van het bedenken/ontwerpen van dranken, het maken, bottelen en etiketteren het bleef allemaal in zijn hand.

Bij meer dan 400 slijterijen en groothandels staan de dranken op de schappen. Leo maakt private labels voor slijterijen, restaurants, hotels, bars in binnen- en buitenland. De eeuwenoude Schelvispekel, brandewijn met specerijen, wordt gemaakt op traditionele wijze. Deze drank wordt sinds ongeveer 1600 gedronken. Het geheime recept ligt in de kluis en is alleen bekend bij de familie Van Toor en Leo Fontijne. Schelvispekel heeft bekende fans, zowel in het verleden als in het heden. Zo was Ad Visser van TopPop een bekende fan, die op zijn beurt wereldberoemde artiesten als David Bowie aan de Schelvispekel kreeg (link naar YouTube uit 1974). In 2008 ontving H. van Toor Jz. distilleerderij het predicaat: hofleverancier. Officieel is het altijd onbekend waarom koningin Beatrix het predicaat heeft gegeven, maar er wordt gefluisterd dat op “De Groene Draek” altijd een flesje Schelvispekel mee aan boord gaat. Momenteel is H. van Toor Jz, de enige hofleverancier in Vlaardingen. Het stadsbestuur is er trots op.

Vanaf 2010 ontstond er in Nederland meer aandacht voor ambachtelijke en hoge kwalitatieve drankjes. Zo werd Gin steeds populairder in Nederland. Samen met Sietze Kalkwijk ontwikkelde hij de VL92 gin. Het werd een groot succes. Daarna heeft Leo een groot aantal gins ontworpen voor private labels zoals Hermit Gin, Goodmans gin, Rose Gin, Vespers Gin, etc. Vorig jaar heeft Leo een kruidige gin ontworpen: Torine Gin. Deze Gin wordt hoog gewaardeerd en heeft een goede prijs-kwaliteit verhouding.

De laatste drie jaar werkt Constantijn Stevens mee. Constantijn ondersteunt Leo met het bezoeken van slijters, horeca en groothandels. Hij geeft proeverijen bij klanten en heeft samen met Leo het 'JeuDeGin' ontwikkeld. Een actieve rondleiding door het bedrijf en een spelletje jeu-de-boules onder het genot van een gin of ander drankje van H. van Toor Jz. Er zijn verschillende arrangementen zoals met een vis- en vleesschotel die in het proeflokaal of de ontvangstkelder kan worden gegeten.

Na meer dan twintig jaar heeft Leo nog steeds plezier in het werk. Hij is ervan overtuigd dat je dit werk alleen kan doen vanuit je hart. Je hebt er een goede boterham aan als je zuinig en verstandig financieel bezig bent. Je moet geen distilleerderij beginnen om snel rijk te worden. Het vraagt veel van je lichaam en vakmanschap. Kwaliteit blijven leveren betekent doorzetten en hard werken, ook als je ouder wordt!

Herstart JeuDeGin
Na de lockdown van de afgelopen maanden, krijgt JeuDeGin een herstart: vanaf zaterdag 1 mei van 12.00 - 18.00 uur. H. van Toor Jz. distilleerderij ontvangt maximaal 4 gasten en het geheel vindt plaats op de geheime binnenplaats! 

Je leest er meer over op de website: https://www.vantoor1883.com/

Tekst: Constantijn Stevens
Foto's: Leo Fontijne aan het werk (foto's door Constantijn Stevens)