SCHIEDAM/ROTTERDAM - Recht tegenover de Maasboulevard in Schiedam ligt het enige natuurlijke strandje van Rotterdam. Achter het strandje liggen barakken en andere gebouwen. Hier was Quarantainestation Heijplaat. Er heeft zich heel wat afgespeeld. De voorstelling Quarantaine Eiland neemt je mee in de geschiedenis.
door Jan Schrijver
Tot en met zondag 29 augustus vindt in Rotterdam op een groot aantal locaties het festival O. plaats, 'Festival for Opera. Music. Theatre'. Eén van de locaties is het voormalige Quarantainestation Heijplaat. Daar vindt een 'muzikale (audio)tour op een bijzondere plek in de Rotterdamse haven' plaats. Het is een co-productie van Opera2day en O.
De tour vindt acht keer per dag plaats en neemt ongeveer anderhalf uur in beslag, waarvan de wandeling met gids over het voormalige Quarantainestation ongeveer een uur duurt. Je start bij de RDM Kantine, krijgt een koptelefoon op (die je af en toe weer af moet zetten) en stapt op de watertaxi die het publiek van ongeveer 25 personen heel rustig naar de plaats van de voorstelling vaart. Met de koptelefoon op hoor je het verhaal van een man die er in de zestiger jaren woonde, omdat zijn vader er beheerder was. Tegenwoordig wonen er anti-krakers (daarvoor krakers). Het is een bijzonder idyllisch plekje aan de Nieuwe Maas, met het enige natuurlijke strandje dat Rotterdam rijk is, met prachtig uitzicht op Schiedam.
Gaandeweg de tour leren we dat het alles behalve idyllisch was om - gedwongen - op het eiland te verblijven. Zo werd de quarantaine-instelling (gebouwd in 1934, nu Rijksmonument) gebruikt na een uitbraak van een tyfusepidemie in Spijkenisse in 1945. Enkele jaren voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, bood het onderdak aan joodse vluchtelingen. Hoewel zij gezond waren, hadden de voornamelijk uit Duitsland en Oostenrijk gevluchte joden, - in 1938 zal het geweest zijn - overigens niet de vrijheid zich buiten de poorten van de instelling te bewegen. Ze werden als een bedreiging voor de Nederlandse werkgelegenheid gezien, zo leren wij. Vluchtelingen waren kortom niet echt welkom. Hebben we ervan geleerd?
Dat kun je je ook afvragen ten aanzien van allerlei besmettelijke ziektes. We zochten de oorzaken door de jaren heen buiten onszelf. Dat was al zo met de pest. Die kwam uit China, werd alom gedacht, eeuwenlang. Hedendaags wetenschappelijk onderzoek wees uit dat de pest al rondwaarde in wat nu Zweden is, lang voordat deze ziekte in China bekend was. Zo zijn er meer parallellen te trekken tussen vroeger en nu. De Spaanse griep zou wel meevallen, dacht een dokter in Tennessee.
Dat deze dokter het in 1919 niet bij het rechte eind had, wordt ons met een live blues kenbaar gemaakt (door de artiest op de foto hierboven). Er volgen in de tour over het 'Quarantaine Eiland' meer verrassende muzikale ontmoetingen. Het is wereldmuziek met een boodschap, op een bijzondere plek in Rotterdam, tussen het groen dat tijdens de voorstelling hetzelfde geluid maakt als dat het in de jaren dat het Quarantainestation Heijplaat in gebruik was, gedaan zal hebben. Je waant je op diverse plekken in de wereld, en hoort tegelijkertijd het bonken van de haven op de achtergrond, het passeren van schepen, de golfslag op de kade. Het is een uur van muzikale ontmoetingen die ook ontroeren.
Informatie over het festival: https://o-festival.nl/
Informatie over Quarantaine Eiland: https://o-festival.nl/voorstelling/quarantaine-eiland/
Er bestaan plannen om het complex om te bouwen tot een kleinschalig congrescentrum. Daarover lees je meer bij onze collega's van Schiedam24:
https://schiedam24.nl/nl/nieuws/nieuws/039aan-de-overkant039-komt-een-hotel-en-congrescentrum/17956
Er is tegenwoordig een aanlegsteiger voor de waterbus.
Foto's met artiesten, bron Opera2Day en O., campagnebeelden
Foto's steiger en uitzicht op Schiedam door Louise Melchers