Fiscale column door belastingadviseur Jeroen de Vos

Is erfbelasting (a)sociaal? 

Is erfbelasting (a)sociaal? 

SCHIEDAM/VLAARDINGEN - De erfbelasting, een belasting die wordt geheven over wat je erft, is een onderwerp van steeds fellere discussies. Is het een rechtvaardige manier om de welvaart eerlijker te verdelen? Of is het een onrechtvaardige, dubbele belasting die mensen treft in een toch al zo verdrietige tijd? 

Argumenten tegen 

Voor veel tegenstanders voelt de erfbelasting ultiem onrechtvaardig. Het meest gehoorde argument is dat het dubbele belasting is: het vermogen waarover erfgenamen belasting betalen, is vaak al eerder belast toen het werd verdiend door de overledene, bijvoorbeeld via de  loonbelasting en de box 3 heffing. De gedachte dat de overheid nogmaals komt incasseren wanneer het vermogen wordt doorgegeven aan de volgende generatie, voelt dan heel verkeerd.

Een ander argument gaat over de timing en emotie. Erfbelasting zet de nabestaanden financieel onder druk op een emotioneel toch al moeilijk moment. Als erfgenamen niet genoeg liquide middelen hebben, kan dit leiden tot de gedwongen verkoop van erfstukken of zelfs de ouderlijke woning om de belasting te kunnen betalen. 

Argumenten voor 

Aan de andere kant wordt de erfbelasting gezien als een belangrijke manier om sociale ongelijkheid tegen te gaan. Het idee is dat erfbelasting bijdraagt aan een eerlijker verdeling van welvaart in de samenleving. 

Erfbelasting wordt ook vaak gerechtvaardigd met het draagkrachtbeginsel. De financiële draagkracht van de erfgenamen wordt ontegenzeggelijk vergroot door de erfenis.

Tenslotte wordt door voorstanders verwezen naar het zogenoemde buitenkansbeginsel. De erfenis valt de erfgenamen toe, zonder dat zij daar iets voor hebben hoeven doen (“een geluk bij een ongeluk”). Je zou de erfbelasting op die manier een beetje kunnen vergelijken met de kansspelbelasting.  

Dubbele belasting?

Het interessantste argument vind ik dat van de dubbele belasting. Het is natuurlijk waar dat er al belasting is betaald over het inkomen dat uiteindelijk het geërfde vermogen vormt. Alleen wel door iemand anders dan de erfgenaam. En dat er over dezelfde euro bij verschillende mensen steeds maar weer belasting wordt geheven, is op zich een heel algemeen verschijnsel. Ga maar na: met je netto loon (na loonbelasting) betaal je in de supermarkt je boodschappen (en dat zijn prijzen inclusief btw!), waarna de supermarkt vennootschapsbelasting betaalt over de winst, nadat ze eerst de lonen van het personeel heeft betaald. Waarna alles weer van voor af aan begint. Kortom, ik ben niet bijzonder onder de indruk van dit argument.      

Kwestie van perspectief

Duidelijk is dat de blik op de erfbelasting een kwestie van perspectief is. Wat voor de een als  onrechtvaardig voelt, wordt door de ander juist als zeer sociaal gezien. 
Tot welke categorie je ook behoort, mocht je vragen hebben over (het voorkomen van het betalen van te veel) erfbelasting, dan kun je altijd contact met mij opnemen.  

Foto:
drs. Jeroen de Vos RB, belastingadviseur en partner bij MRVO accountants en belastingadviseurs, met kantoor op de grens van Schiedam en Vlaardingen, op bedrijventerrein Vijfsluizen

Hier lees je de vorige column van Jeroen de Vos:
(Schijn)zelfstandigen in paniek

03-02-2025