SCHIEDAM - In het jaar dat Schiedam 750 jaar bestaat, dat wil zeggen 750 jaar geleden formeel stadsrechten kreeg, viert Koninklijke De Kuyper de 330-ste verjaardag. Als distillateur vier je dat door twee bijzondere producten in een gelimiteerde oplage op de markt te brengen. Wij kregen een smakelijke sneakpreview.

Bedrijf met 330 jaar geschiedenis
330 jaar geleden beginnen Petrus de Kuyper en Anna Custers in het Limburgse dorpje Horst met een kuiperij. In 1752 koopt Jan de Kuyper, de derde zoon van Petrus en Anna, een distilleerderij in Schiedam en gaat er jenever maken. Diens zonen, Johannes en Pieter, kopen in 1769 een grote distilleerderij in Rotterdam. Na meerdere overnames wordt het de grootste distilleerderij van Rotterdam. In 1825 wordt het bedrijf gesplitst. Het bedrijf van Johannes (en zijn zoon Cornelis) vormt de basis voor het huidige bedrijf. In 1910 vestigt De Kuyper zich in Schiedam op de locatie die het bedrijf al in 1893 heeft gekocht en in 1911 wordt de nieuwe distilleerderij in gebruik genomen aan de Buitenhavenweg 98, waar De Kuyper nog steeds is gevestigd. In 1920 begint de likeurproductie in Schiedam. In 1995 krijgt het bedrijf ter gelegenheid van het 300-jarig bestaan het predicaat ‘Koninklijk’. In dat jaar wordt ook de beroemde advocaatproducent Erven Warnink overgenomen. Onder het merk De Kuyper worden sinds 1920 slechts incidenteel jenevers op de markt gebracht. In 2011 keert het bedrijf wel terug als belangrijke speler op de jenevermarkt door de overname van de bekende jeneverproducent Rutte in Dordrecht.
Doorgeslagen import
In verband met het 750-jarig bestaan vond distillateur/meesterknecht Ronald Mol Harteveld het de hoogste tijd voor een jenever in gelimiteerde oplage onder het merk De Kuyper. "Doorgeslagen import, kun je mij noemen", zegt de 44-jarige Gorzenaar. "Voor de liefde verruilde ik Leiden voor Schiedam. Van beroep was ik kok. Als kok heb ik gewerkt bij Lepels en daarna bij Beloofd. Ik wilde koken met lokale producten en in Schiedam is dat dus ook met jenever en dan wel een met een goede volle smaak. Daarom keek ik in het Jenevermuseum wat de mogelijkheden waren in jeneverland. Dan ben ik zo dat ik het naadje van de kous wil weten. Loop eens een dagje mee als vrijwilliger, was de uitnodiging. Tja, en toen is de 'stokersvonk' overgeslagen, ik werd vrijwilliger. 's Ochtends stond ik achter de ketel en boven de vaten en 's avonds voor mijn werk boven de pannen. Uiteindelijk trad ik in dienst bij het Jenevermuseum als stoker. Vijf jaar later ben ik in dienst gegaan van De Kuyper, waar ik inmiddels zeven jaar werkzaam ben."
Zacht, maar robuust
Als basis voor de jenever diende korenwijn gemaakt van Schiedamse moutwijn. Deze korenwijn is jaren geleden al gemaakt door de Schiedamse moutwijn over te halen in de authentieke ketels, waarvan je er een op de foto onder het artikel ziet. In de distilleerderij aan de Buitenhavenweg is deze korenwijn nu afgemaakt tot de 'De Kuyper Schiedam Jenever'.
"Granige smaken, houttonen van oude vaten, jeneverkruiden en een vleugje rook. Zacht, maar robuust, net als Schiedam zelf", zo omschrijft Ronald desgevraagd het eindproduct 'De Kuyper Schiedam Jenever'. Het alcoholpercentage is 38%. Inmiddels heeft hij de gelimiteerde oplage van 1750 flessen handmatig gebotteld. Dat het handmatig moest gebeuren, is ook weer een verhaal op zich.
JDKZ-kelderflessen
Het is de laatste keer dat de bestaande mal voor de JDKZ-kelderflessen gebruikt kon worden. De tot 1996 gebruikte naam "JOHS DE KUYPER & ZOON" (J.D.K.Z.) stamt uit 1821 en slaat op Johannes de Kuyper (1766-1828) en diens zoon Cornelis (1797-1848).

Die letters zie je en voel je prominent in reliëf in het glas van de fles. Het bedrijf heeft de modernste bottelapparatuur, maar door de kelderfles-vorm kunnen die flessen relatief gemakkelijk omvallen en zijn ze dus verre van ideaal voor geautomatiseerd bottelen. "Ik heb het met genoegen gedaan, en inmiddels heb ik ook de 1750 flessen 'Koninklijke De Kuyper 330 Jaar' kelderflessen likeur handmatig gebotteld. En nu de etiketten er nog opplakken", zegt Ronald vol goede moed. Voor de PR werden er alvast enkele door hem geëtiketteerd, hij laat ze met trots zien.
Likeur met als basis jenever
Van de likeur kan nog gezegd worden dat Old Simon jenever van Rutte er de basis voor vormt. Deze is op smaak gebracht met diverse citrusvruchten. De smaak van de likeur is verder verrijkt door een vleugje brandewijn. Het resultaat is een goudgele likeur, met een balans van zoet en scherp, verfijnd en complex. Het alcoholpercentage is 30%.
Presentatie tijdens Jeneverfestival
Beide producten zullen tijdens het komende Jeneverfestival (29 en 30 maart 2025) officieel worden gepresenteerd. Zowel van de jenever als van de likeur zullen duizend flessen te koop zijn. Bovendien zullen er 750 giftpacks te koop zijn met daarin zowel de fles jenever als de fles likeur. De prijzen zijn nog niet precies bekend, maar de flessen per stuk zullen qua verkoopprijs waarschijnlijk iets boven de veertig euro uitkomen. De flessen en giftpacks zullen te koop zijn bij negen slijters in Schiedam.

Foto's:
(c) De Schiedammer Online
Tekst:
Jan Schrijver