SCHIEDAM - Dit weekend heeft Leroy Fisscher op de graanzolder van het Nationaal Jenevermuseum onverwachts twee lezingen verzorgd. Hij presenteerde zaterdag voor de Historische Vereniging Schiedam (HVS) het maandelijkse ‘Verhaal van Schiedam’. Zijn lezing ‘De Neut van Nederland’ mocht hij op zondag opnieuw houden ter vervanging van de door de Vrienden van het Jenevermuseum geplande gastspreker.
door Rob van der Stel (tekst en foto’s)
Leroy studeerde in september 2021 af aan de Universiteit van Leiden en ging tijdens zijn lezing ‘De Neut van Nederland’ in op de vraag waar het typische Nederlandse en met name ook Schiedamse imago van jenever vandaan komt.
Zijn lezing voerde langs wereldtentoonstellingen in Wenen, Parijs en Sydney aan het eind van de negentiende eeuw en andere locaties in de wereld. Prachtige posters met kenmerkende Nederlandse taferelen om de jenever in het buitenland te promoten en het slechte imago van drank te camoufleren. Plaatjes van meisjes in typische Hollandse klederdracht en uiteraard molens en klompen. Ook destijds werd alles uit de kast gehaald om producten te verkopen.
In de tweede helft van de 20e eeuw stagneerde de export van onze ‘nationale’ drank en zagen we dat de distillateurs zich steeds meer gingen richten op de binnenlandse markt.
Leroy’s conclusies aan het einde van de presentatie:
Het typisch Nederlandse imago ontstond door de opkomst van de wereldtentoonstellingen vanaf 1873 en door moderne reclame vanaf 1890.
Een voor de hand liggend thema, omdat jenever voor export bedoeld was, was het feit dat men trots was op de Nederlandse cultuur en de geschiedenis (gouden eeuw). Na de Tweede Wereldoorlog werd dit vervangen door traditie.
Onverwachts mocht Leroy op zondagmiddag nogmaals plaats nemen achter het katheder. Dit keer voor de Vrienden van het Jenevermuseum. De geplande gastspreker Leo Fontijne (Distilleerderij H. van Toor Jz. Vlaardingen) moest zich door onverwachte omstandigheden op het laatste moment afmelden.
De aanwezigen waren na afloop zeer onder de indruk van de presentatie en meesterstoker Myriam Hendrickx (Rutte Dordrecht) beschreef het als volgt: ‘Een jonge historicus die onderzoek deed naar de geschiedenis van jenever. Hoe cool is dat?!’
Leroy Fisscher hield vorig jaar voor HVS en Jenevermuseum de lezing ‘Rooms en Rijk’ met een verzameling biografische lemma’s van Schiedamse katholieke branders. Lees daarover meer in ons eerdere artikelen:
De kleine goden van het jeneverrijk
Dit waren de roomse rijken van Schiedam