Het team dat (digi)taallessen geeft bestaat uit meer dan 110 vrijwilligers. Zij vormen dan ook de solide basis van dit florerende fenomeen. Of, zoals programmamanager Basisvaardigheden Herma Kramer het verwoordde: ‘Zonder betrokken vrijwilligers, ambtenaren, lokale initiatieven en collega-organisaties was dit alles niet gelukt.’

Loes Luca
Na diverse blije en hoopvolle toespraken van o.a. Daphne Meijer (interim-directeur-bestuurder Bibliotheek Schiedam en wethouder Frans Hamerslag was het de beurt aan actrice en comédienne Loes Luca om zich te laten interviewen over … (digi)taal. Dat deed voorheen Zuster Klivia (2002) met verve en, zoals we van haar gewend zijn, niet zonder humor.

Vooraf vertelde zij even in een acteer-vacuüm te verkeren. ‘Technisch werkeloos, maar daarom niet getreurd,’ aldus de Rotterdamse. Ze gaf aan ook tijdens het boodschappen doen altijd juf-achtige trekjes te vertonen. ‘Als ik dan iemand hoor die zegt: “Die karretje,” dan kan ik het niet laten om te zeggen: “Nee, het is dat karretje.” Ik ben en blijf op taalgebied een opvoedkundige bemoeial.’ En als je ergens dagelijks met taal bezig bent, dan is het wel bij het maken van film of een tv-serie.

Blij was zij ook met een bij haar in de wijk gevestigde Mixblik. Dat is een huis waar nieuwe Nederlandse vrouwen bijeen komen en in het Nederlands met elkaar moeten praten. 'Dat is best weleens lastig,' aldus Loes met fonkelende pretogen, 'dat een Syrische praat met een Eritrese.'

Het credo van Mixblik luidt: De lekkerste maaltijden in blik waar meer in zit. Loes Luca: 'Bij Mixblik werken vrouwen die pas kort in Nederland wonen. In onze conservenfabriek in Rotterdam maken we de heerlijkste gerechten uit hun landen van herkomst en worden ingeblikt voor de verkoop. Leren en werken gaan hand in hand bij Mixblik. Tussen de bedrijven door oefenen we de Nederlandse taal en volgt iedereen een interne opleiding. Dat is een mooie mix.' 

Waarom Loes Luca?
Voor TV presenteerde Luca ontmoet Duidelijke Taal. Hier ontmoette zij onder andere Hans. Hans is één van de bijna twee miljoen laaggeletterden in Nederland. Hij werkt bij de plantsoenendienst. Aan Luca vertelt hij welke hindernissen hij in zijn werk tegenkwam omdat hij niet kon lezen. Alle geïnterviewden kwamen uit de Rotterdamse wijk waar Loes woont. In dat stukje Rotterdam-West worstelt maar liefst een derde met taalvaardigheden. ‘Het probleem is groot, maar vaak onzichtbaar.’ (*)

Op haar zeventiende wilde Loes Luca naar de Academie voor Expressie. Maar ze werd geweigerd omdat ze geen Frans sprak en omdat ze slechts drie jaar mulo had. Daarop trok ze naar Frankrijk, werd au pair en leerde er vloeiende Frans. Dat ze daarop wel werd aangenomen mag algemeen bekend verondersteld.

Die Franse periode leerde haar dat als je in den vreemde bent en de taal niet spreekt je je zeer eenzaam voelt. Daarom haar begrip voor de nieuwe Nederlanders en het besef dat taal een echt basisbegrip is. Dat daar de digitale factor bijkomt, dat is iets van vandaag.

Na deze boeiende opening was er een hapje en een drankje én gelegenheid om ervaringen uit te wisselen, de Escape Caravan te bezoeken, de korte film Sjeemte te bekijken (waarin duidelijk dat laaggeletterdheid veel gevolgen voor je dagelijkse leven kan hebben: misverstanden!) en was er een quiz met Kahoot-Jan.

Alles bijeen een drukbezochte “verjaardag” van dit mooie en helaas noodzakelijke initiatief. Op naar de tien en het volgende feest! 
 
(*) Duidelijke Taal kun je nog altijd streamen op NPO Start en NLZIET.

Tekst en fotografie
Peter Joore

Fotobijschriften
Boven: Taalcoördinator Anneke Hekman interviewt Loes Luca
Midden: Loes Luca als bevlogen taalpuriste
Onder: Een deel van het talrijke publiek