SCHIEDAM/HEERLEN - Jennifer Tee werkt vaak met historische voorwerpen en symbolen die verschillende culturen met elkaar verbinden. Dat geldt ook voor haar Tampan Tulip-serie, waarbij ze patronen ‘tekent’ met tulpenblaadjes. Het Stedelijk Museum Schiedam en SCHUNCK in Heerlen kochten drie hoogwaardige pigmentafdrukken uit deze serie aan.
De kunstenaar schonk van een van deze afdrukken ook het origineel van tulpenblaadjes op papier. De aankoop is mogelijk dankzij een bijdrage van het Mondriaan Fonds. Twee afdrukken en het origineel zijn vanaf 14 mei 2022 te zien in de tentoonstelling Van Oerbeest tot rokende croissant in het Stedelijk Museum Schiedam. Op die dag gaat het museum na een renovatie van anderhalf jaar weer open.
Tulpenbol
Een tampan is een kleed dat vroeger op het Indonesische eiland Sumatra werd gebruikt bij officiële ceremonies als huwelijken en begrafenissen. De blaadjes die Tee gebruikt, staan symbool voor het nu puur Nederlandse product: de tulpenbol. ‘De oorsprong ligt in Oost-Azië, dat is een belangrijk onderdeel van het werk’, zegt Tee, die zelf Indonesische wortels heeft. ‘De tulp is een Hollands icoon maar de herkomst ligt elders.’
Identiteit, migratie
‘Het werk van Tee is niet alleen oogstrelend mooi, het laat ons nadenken over onderwerpen als identiteit en migratie’, zegt Anne de Haij, directeur van het Stedelijk Museum Schiedam. ‘Met bijna abstracte patronen vertelt ze over haar eigen geschiedenis, maar ook de complexiteit van internationale culturele invloeden die ons leven vandaag de dag kleuren. Het past daarmee goed bij onze collectie geëngageerde hedendaagse kunst. Dat verzamelen wij, maar SCHUNCK ook. Extra bijzonder is dat we voor dit werk de krachten bundelen in een gezamenlijke aankoop.’
Spiritueel
Jennifer Tees tulpenbladcollages in de vorm van de Tampan zijn een belangrijke verrijking voor beide collecties, vult artistiek leider Fabian de Kloe van SCHUNCK aan. ‘Het werk verbindt werelden, zowel spiritueel, cultureel als door de tijd. Binnen onze collectie vormt het een krachtige aanvulling op de collectielijn die de grenzen van het medium en de discipline opzoeken en verleggen. Tegelijkertijd treedt het werk door de toepassing van plantaardig materiaal in een dialoog met ander werk van collectiekunstenaars, waaronder Sanne Vaassen en Anne Geene.’
Gedurfde stap
'De drie werken van Tee schitteren op de tentoonstelling Van Oerbeest tot rokende croissant met aanwinsten van de afgelopen drie jaar en oude bekenden uit onze collectie. Je ziet werk van Karel Appel, waaronder het Oerbeest uit de titel en van Jan Schoonhoven. Sinds de jaren vijftig richt het museum zich op ‘thans levende beeldende kunstenaars’ in Nederland. Dat was destijds een gedurfde stap. Het gaat tenslotte om kunstenaars die nog volop aan de weg timmeren en niet om werk van gevestigde namen', aldus het Stedelijk Museum Schiedam.
Hedendaags activisme
In de zalen zie je kunstwerken uit verschillende periodes en met verschillende onderwerpen Bij binnenkomst hangen werken die te maken hebben met hedendaags activisme, denk aan het portret van Gloria Wekker, emeritus-hoogleraar Gender en Etniciteit van kunstenaar Iris Kensmil. Ze hangen naast veel vroegere portretten van onder meer Jan Sluyters. In een andere zaal is te zien hoe kunstenaars werken maken over onderwerpen als oorlog, geweld en (persoonlijke) grenzen. Denk aan de getekende collage van Susanna Inglada en het schilderij Verschroeide aarde van Constant. Meer over de tentoonstelling lees je hier.
Persoonlijke geschiedenis
Op de originele Tampan-kleden waaraan het werk van Tee is ontleend, staan doorgaans een schip en menselijke en dierlijke figuren. De mast vormt tegelijkertijd een levensboom en markeert de verschillende levenscycli. Voor Tee raken de schepen en tulpen aan haar persoonlijke geschiedenis. In de jaren vijftig stapte haar vader samen met zijn ouders en zusje op de boot, enkele reis van Indonesië naar Nederland. Bovendien handelde haar grootvader van moederskant in tulpenbollen en voer hij elk jaar met een schip vol naar de VS.
Spirituele reis
De werken gaan verder dan alleen autobiografische verwijzingen. De mast staat ook voor de levenscyclus en de spirituele reis die de ziel maakt. De schepen refereren daarnaast aan de hedendaagse migratieproblematiek waarbij vluchtelingen in soms gammele bootjes op de vlucht zijn voor oorlog en geweld.
Muurcollages
Jennifer Tee (1973) studeerde aan het Sandberg Instituut en de Rijksakademie in Amsterdam. Haar werk was onder meer te zien in het Camden Arts Centre (Londen), het Rijksmuseum (Amsterdam) en de Kunsthal Charlottenborg (Kopenhagen). In de hal van het metrostation bij het Centraal Station in Amsterdam hangen twee muurcollages getiteld Tulpen Palepai. Een Palepai is een grotere variant van een tampan.
Samenwerking
De gezamenlijke aanwinst is mogelijk dankzij een overeenkomst tussen het Stedelijk Museum Schiedam en SCHUNCK. Daarin spraken de twee kunstinstellingen af samen te werken bij het aankopen van kunst. Het Mondriaan Fonds investeert in dat gezamenlijke initiatief. Eerder kochten de musea samen werk aan van Navid Nuur, Yael Bartana, Charlotte Dumas en Funda Gül Özcan.
De aankopen zijn mede mogelijk gemaakt door Gemeente Schiedam en Mondriaan Fonds.
Afbeeldingen:
- Jennifer Tee, Tampan Six Subtle Bodies, 2021, collectie Stedelijk Museum Schiedam/SCHUNCK
- Jennifer Tee, Tampan Natural System of Souls, 2019, collectie Stedelijk Museum Schiedam/SCHUNCK
Foto onder: museum SCHUNCK gevestigd in het voormalige warenhuis van die naam in Heerlen (foto door Louise Melchers)