door Frits Luteijn

Het kampioenschap zal nu binnen moeten komen in de laatste wedstrijd tegen Huissen. Bij verlies is Hijken kampioen. Bij gelijkspel volgt er een barrage tegen Hijken. Bij winst is het klaar. Hoogstwaarschijnlijk spelen Wageningen en Huissen verder geen enkele rol in de strijd om de titel. Landskampioen wordt dit jaar Schiedam of Hijken.

Verlies op de klok komt tegenwoordig weinig voor. De Fischerklok geeft elke speler bij het indrukken van de klok een minuut extra. Gestart wordt met 80 minuten op de klok. Bij een wedstrijd van 60 zetten gaat dat om 60 plus 80 minuten per speler.  Situaties met twintig zetten in 20 seconden doen zich tegenwoordig niet meer voor. Dat was overigens niet best voor het spelniveau. In tijdnood heb je nu altijd minimaal een minuut om een zet te doen. De kloknederlaag van Emre Hageman van zaterdag is daarom zeer uitzonderlijk. Om een of andere reden kon hij zich er niet toe brengen tijdig een zet doen in de bereikte remisestelling.

In het sportprogramma van de KNDB zijn er vaker spelers geweest, die verslaafd waren aan tijdnood. Ze hebben er nooit een goede oplossing voor weten te vinden. Na hun vijf en twintigste hoor je nooit meer iets van de spelers met notoire tijdnood. Ook al heb je een minuut. Dan kun je nog steeds niet altijd de goede beslissing nemen in moeilijke situaties. Dan is het handig, dat er nog een half uurtje reserve staat, waarin de situatie rustig doorgerekend kan worden. In de voormalige Sovjetunie was het eenvoudig. Iemand, die zijn tijd niet goed wist te verdelen, werd simpelweg niet geselecteerd voor uitzending naar het buitenland. Het is ondenkbaar, dat een serieuze Russische grootmeester ooit in ernstig tijdproblemen komt. Je kunt geen professional zijn, als je verslaafd bent aan tijdnood.

Afgelopen zaterdag werden Emre Hageman en Anton van Berkel toevallig aangetroffen 'met de broek op de schoenen'. Echter meerdere spelers meenden, dat de titel al binnen was en speelden weinig geconcentreerd. Heel anders is de mentaliteit getoond aan het bord tussen Frits Luteijn en veelvoudig wereldkampioen Alexander Shvartsman. Normaliter wint deze supergrootmeester vanzelf in de laatste fase van de strijd, omdat de tegenstander geen  tijd meer heeft om rustig na te denken over de gepresenteerde problemen op het bord. Op het moment in de partij, dat de stand hier op het bord gereduceerd was tot een acht om acht had de Schiedammer nog ruim 40 minuten op de klok. Tijdnood speelde daarom geen enkele rol in deze partij.

Het was een interessant gevecht. Shvartsman had het centrum en een mooie verdediging. De kunst is dan voor de verdediging om de voorste schijven te stoppen, zodat de tegenstander de basisschijven los moet spelen. Er komt dan vanzelf ruimte om zelf door te breken naar een reddende dam. Om ditmaal de voorste schijven adequaat te stoppen waren enige opofferingen noodzakelijk. Met kunst en vliegwerk werd de blokkade in stand gehouden. Op het hoogtepunt van de strijd stonden er drie schijven in en werd een vierde schijf ingezet om de blokkade te handhaven. Twintig minuten uit de reservetijd rekenen maakte deze opmerkelijk coup mogelijk. 

Shvartsman wist niet hoe hij had. Op meerdere manieren kon Shvartsman tussenlopen en achterlopen of combinaties nemen. Geen van de mogelijkheden was afdoende. Steeds werd een zet van hem gevolgd door een remise combinatie. Hij slaagde erin om een vier om vier eindspel te bereiken met enige perspectieven. Frits kromde nogmaals de rug en rekende zich in de laatste 10 reserveminuten op de klok een weg naar de remise. Er waren er meer. Hij koos de methode, waarbij de achterste schijf naar dam ging. Altijd leuk om zoiets uit te voeren. Tandenknarsend moest Shvartsman berusten in remise.

Foto: de Duitse grootmeester Vadim Virny stopt kersverse Nederlandse landskampioen Jan Groenendijk adequaat af