door Jan Schrijver 

Adrie Brussé komt uit een grote Schiedamse familie van ondernemend ingestelde mensen. Opa Jan Brussé was uitvoerder bij de bekende aannemer Van Eesteren. Hij was onder meer betrokken bij de bouw van het Feijenoord Stadion ‘De Kuip’ en de dokken van Verolme. Jaap was zijn oudste oom. Hij was aannemer en later taxateur onroerend goed voor de gemeente. Oom Arie was aannemer, gespecialiseerd in metselwerk. Oom Theun was werkvoorbereider bij een grote aannemer. Oom Jan is in Schiedam bekend als degene die van Café ’t Sterretje een bloeiende gelegenheid wist te maken. Oom Kees zat ook in de horeca; die had een poffertjestent in Gorinchem. Twee tantes, Jopie en Cor, emigreerden naar Australië.

Nico was de vader van Adrie. Hij was monteur bij Radio West aan de Mathenesserweg in Rotterdam. In de jaren ’50 en ’60 was Radio West op het gebied van bruingoed (radio’s, televisies, platenspelers, etc.) een begrip in Rotterdam en omgeving. “Mijn vader en moeder woonden boven de winkel van Radio West. In 1960 werd ik er geboren, in 1961 verhuisde het gezin naar Schiedam”, zo vertelt Adrie Brussé. Aan de Van Leeuwenhoeckstraat 64A werd een winkelpand betrokken. Daar zat een waterstoker annex levensmiddelenwinkel in. Vader Nico nam de winkel met inventaris en voorraad over. Dat was geen probleem, zegt Adrie. Hij legt uit waarom: “De voorraad schoof hij door naar oom Bertus, die had om de hoek, in de Stephensonstraat, namelijk een kruidenierszaak.”

“De Van Leeuwenhoeckstraat was geen winkelstraat. Dat hij deze plek uitkoos, was niet zo vreemd, omdat hij begon met een reparatiebedrijf van radio’s en tv’s, voor andere handelaren. We verkochten hier dus aanvankelijk niets. Er liepen wel eens buurtbewoners binnen met een verzoek om iets te repareren. Van het een komt het ander. In 1963 zijn mijn vader en moeder toen ook met de verkoop van radio’s, televisies en audioapparatuur van het merk Aristona begonnen. Vervolgens kwamen daar ook wasmachines van het merk Ruton (zie reclamefoto hieronder) bij. Die merken waren eigendom van Philips. Vervolgens werd er meer witgoed verkocht, waarbij we voor het witgoed over waren gegaan op het merk Erres, ook al eigendom van Philips. Ook het top-audiomerk Marantz kwam erbij, toen dat door de Philipsgroep was ingelijfd.” Waar blijft de tijd? Merken als Aristona, Ruton en Erres bestaan al lang niet meer. De laatste decennia verkocht Radio Brussé met name apparatuur van Bauknecht en Whirlpool.

Adrie Brussé: “Van het begin af aan was het de kracht van het bedrijf van mijn vader en moeder dat we geen verkopers van wit- en bruingoed waren en de reparatie en service ‘erbij’ deden. Bij ons was het juist allemaal begonnen met repareren. Het was een klein bedrijf zonder personeel, waarbij we alle klanten persoonlijk kenden. Zo’n winkel werd door de leveranciers en fabrikanten wel een ‘papa & mama zaak’ genoemd, maar vergis je niet, we hebben hier in de goede jaren jaarlijks heel wat apparatuur verkocht. Repareren is altijd een kerntaak gebleven. Ik heb zelfs een eigen monteurnummer van de fabrikant, zodat ik ook de binnen de fabrieksgarantie vallende reparaties zelf kan uitvoeren.” (Op de foto hieronder staat Martha Brussé toe te kijken hoe de nieuwe voorraad binnenkomt, archief familie Brussé)

De voorspoedige gang van zaken vertaalde zich ook in uitbreiding van het aantal panden, zodat Radio Brussé het bedrijf ging uitoefenen in de panden aan de Van Leeuwenhoeckstraat nummers 62 tot en met 68. Een kleine twintig jaar geleden kreeg het bedrijf een nieuwe plotselinge impuls. Radio Bob op de Singel ging dicht. Op verzoek van Radio Bob werd de service aan zijn klanten door Radio Brussé overgenomen. 

“Op mijn twaalfde jaar sjouwde ik mijn eerste wasmachine. Mijn moeder vond dat helemaal niets, te jong was ik. Ik ben toch blijven meewerken, geleidelijk aan meer. Ik heb wel de middelbare school afgemaakt en enkele jaren HTS gevolgd, maar was te ongeduldig om die school af te maken, het trok me meer om de zaak in te gaan. Het is dus veertig jaar geleden, dat ik dat deed. Ik had nu nog wel wat jaren door willen gaan, zeg maar tot mijn aow, het werk beviel me nog altijd. Er is echter een bijzondere reden dat ik stop met de zaak. Er is aan onze panden - en ook aan verscheidene aanliggende panden in de straat – funderingsherstel nodig. Het grondwaterpeil wordt laag gehouden door de gemeente, de funderingen hebben er onder te lijden gehad en verzakkingen van de panden bleven niet uit. Volgend jaar gaan de herstelwerkzaamheden plaatsvinden. Alle vloeren moeten eruit. De werkzaamheden gaan een half jaar duren. Als je jonger bent, heb je een veel langere zakelijke horizon. Op mijn leeftijd is het een goede reden om definitief te stoppen. Dit veertig jaar te hebben gedaan, is ook zeker niet niks. Ik wil van deze gelegenheid gebruikmaken om de klanten te bedanken voor de prettige samenwerking al die jaren. Dankzij de klanten hebben wij zestig jaar mogen bestaan, zes decennia mogen volmaken. Ik ga de klanten missen, echt waar. Als lokale middenstanders hebben wij natuurlijk een heel andere relatie met klanten dan onze landelijk werkende collega’s. Als kleine witgoed- en bruingoedwinkel voelde ik me in Schiedam ‘de laatste der Mohikanen’. Ik zeg niet dat ik de allerlaatste kleine witgoed/bruingoedwinkelier ben in Schiedam, maar zeker is dat er niet veel meer over zijn.”

“Het is heel fijn dat we compleet uitverkocht zijn. Ik had er al rekening mee gehouden dat het funderingsherstel eraan kwam, ik had zelfs verwacht dat het al eerder zou gaan plaatsvinden. Vandaar dat ik tijdig de voorraden terug ben gaan brengen en de afgelopen weken ook de laatste apparaten heb verkocht.”

Adrie Brussé is vanaf nu dus uitverkocht en definitief dicht. “En dat doet me wel wat, ja, het laat me zacht gezegd niet koud. Maar dat is niet zo vreemd, vind ik. Mijn vader en moeder zijn ermee begonnen, en we hebben het bedrijf samen verder uitgebouwd. Mijn vader en moeder leven niet meer, en nu moet ik het bedrijf - wegens noodzakelijk funderingsherstel eerder dan mijn bedoeling was - beëindigen, de winkeldeur definitief dichttrekken.”

Foto's van Adrie Brussé door Jan Schrijver