Kunstenaar Mark Engelen is ervan overtuigd dat David Bowie AI (Artificial Intelligence) zou hebben omarmd. Het bracht hem ertoe delen van zijn fotoserie A2011ODDITY, die geïnspireerd was op het David Bowie-nummer Space Oddity en hoofdpersoon Major Tom, via Artificial Intelligence een actuele invulling te geven. 

Dit nieuwe project kwam voort uit de vraag van curatoren Peter de Raaf en Wim van Zon van de Tone & Image Gallery in Schiedam om de David Bowie-gerelateerde beelden van Engelen op te nemen in hun David Bowie ‘Sound and Vision’-drieluik dat van 26 november 2023 tot en met 14 januari 2024 te zien is in de galerie. 

Naast de nieuw ontwikkelde beelden van Mark Engelen is een overzicht met foto’s van David Bowie te zien, gemaakt door een zevental bekende fotografen, en sluit de tentoonstelling Dutch Masters 8 – Gijsbert Hanekroot naadloos aan. Fotograaf Gijsbert Hanekroot was de pionier bij Muziekkrant OOR, die Anton Corbijn begeleidde toen hij muziekfotograaf werd, en hij legde David Bowie vele malen vast.

De drie tentoonstellingen vormen samen een ode aan muziekvernieuwer en stijlicoon David Bowie die in 2016 overleed.

Special guest is Guus van Vugt die een Bowie-cyborg-robot heeft ontwikkeld die gedurende de tentoonstelling Bowie-nummers ten gehore brengt.

"Stap binnen in een wereld waar fotografie, beeldende kunst en technologie elkaar ontmoeten rond muziekfenomeen David Bowie", zegt Wim van Zon, een van de curatoren.

The Return of Major Tom
Mark Engelen presenteerde zijn fotoserie A2011ODDITY op de Art Fair in Keulen in 2011. Het is een fotoserie met als uitgangspunt het nummer A Space Oddity van David Bowie. Een deel van de opnamen wordt nu via door Engelen opgegeven prompts via AI tot nieuwe beelden verwerkt. “Het resultaat is verrassend. Door portretten van David Bowie te laten integreren in mijn eigen beelden ontstaan futuristische nieuwe fotobeelden”, zegt Mark Engelen, “Ik ben ervan overtuigd dat David Bowie zelf ook met AI aan de slag was gegaan als hij nog had geleefd”. Tot aan de opening van de tentoonstelling op 26 november werkt Engelen aan de nieuwe beelden die onder de titel ‘The Return of Major Tom’ in print en op schermen gepresenteerd zullen worden. Het zal de eerste tentoonstelling in Nederland zijn waarbij Artificial Intelligence een nieuwe vorm van gerecycelde kunstbeelden produceert, aldus Tone & Image Gallery. 

Mark Engelen opereert op het snijvlak van commerciële- en kunstprojecten en werkt wereldwijd voor multinationale ondernemingen. Zijn vrije werk vormt een stevig uitgangspunt voor projecten voor een divers gezelschap aan opdrachtgevers.

In 2009 ontving Mark een Merit Award tijdens de Nederlandse PANL Awards en werd hij ook genomineerd voor de NYPH09. Zijn middels geënsceneerde fotografie in beeld gebrachte Beatle-songs werden eerder bij V!P’s International Art Gallery (dit is een voorloper van Tone & Image Gallery) gepresenteerd.

Hero Bowie
Meerdere fotografen legden David Bowie vast in verschillende fases van zijn carrière. Van Gijsbert Hanekroot (zie hieronder) in de jaren 70 tot en met Paul Bergen met live beelden en portretfoto’s. De tentoonstelling geeft een goed beeld van de vele gedaanten die David Bowie tijdens zijn lange carrière aannam.

De fotografen: Paul Bergen, Gijsbert Hanekroot, Mick Rock, Frans Schellekens, Rob Verhorst en Floria Sigismond. Gezien de periodes waarin de gekozen fotografen actief waren, kan de gehele carrière van David Bowie (in vogelvlucht) in beeld gebracht worden. Kunstenaar Guus van Vugt brengt een hommage aan David Bowie met twee grote collages en een cyborg DJ-robot die de hele expositieperiode Bowienummers laat horen.

Dutch Masters 8 – Gijsbert Hanekroot
In de serie Dutch Masters is het de beurt aan Gijsbert Hanekroot die David Bowie zes keer ontmoette. Zijn foto’s uit de jaren zeventig, met veel bijzondere opnamen van David Bowie, zijn daardoor mede een onderdeel van de tentoonstelling Hero David Bowie met werk van andere topfotografen. 

Gijsbert Hanekroot (1945) begon in 1969 als professioneel fotograaf. Hij was getuige van de explosie van de rockscene in de jaren zeventig, die hij vastlegde in talrijke iconische beelden. Van 1970 tot 1975 was hij fotograaf voor Muziekkrant OOR, waar hij werd opgevolgd door Anton Corbijn. In 2008 verscheen zijn fotoboek Abba...Zappa Seventies Rock Photography waarmee hij exposeerde in Londen, Moskou, Parijs en  Tokyo. In 2016 publiceerde hij zijn boek met foto’s van David Bowie. Omdat Gijsbert Hanekroot een uitgelezen selectie David Bowie-opnamen heeft gemaakt wil de Stichting Tone and Image juist nu zijn overzichtstentoonstelling laten aansluiten bij Sound & Vision.

Te zien en te doen
De tentoonstelling is te zien van zondag 26 november 2023 tot en met 14 januari 2024 in de Tone & Image Gallery, Lange Nieuwstraat 191, 3111 AJ  Schiedam, onderdeel van het Art Centre Schiedam. De galerie is open van donderdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur. De toegang is gratis.

Special Events

26 november, 15.30 uur, officiële opening van het David Bowie - Sound and Vision Drieluik
In aanwezigheid van de kunstenaars Mark Engelen, Guus van Vugt, Gijsbert Hanekroot, Paul Bergen en Rob Verhorst.

10 januari, 20.00 uur, herdenking sterfdag David Bowie in samenwerking met Wenneker Cinema, het filmhuis van Schiedam.     

De Dutch Masters 8-tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het Elise Mathilde Fonds en het Deltaport Donatie Fonds. De overige David Bowie-projecten worden ondersteund door Concerto Books en Mania.

Foto boven het artikel: Mark Engelen vandaag - zaterdag 25 november - aan het werk in de Tone & Image Gallery, waar de laatste hand wordt gelegd aan de expositie 'Sound & Vision' die morgen, 26 november, opengaat. Op de achtergrond een deel van de Bowie-cyborg-robot, een creatie van Guus van Vugt (foto door Louise Melchers)