In opdracht van het museum maakte gastconservator Trudi van Zadelhoff een selectie uit de NOG Collectie die het museum onlangs als schenking kreeg. Daarbij liet ze zich leiden door de kernwaarden van ZIN: zingeving en reflectie. ‘De kunst maakt de plek uniek, samen met het oude landhuis, de moderne architectuur en de rijke historie’, zegt directeur Gerie ten Cate. ‘Kunst is zingeving, voor zowel kunstenaars als bezoekers.’ ‘De werken krijgen ook extra betekenis door deze van oudsher spirituele omgeving’, vult museumdirecteur Anne de Haij aan. De presentatie in Vught blijft tot en met 31 augustus 2022 te zien. 

Bellen
Er hangen al werken uit de NOG Collectie bij Kloosterhotel ZIN sinds het midden van de jaren negentig. Voor het eerst in die 25 jaar is er nu een nieuwe selectie. De kunst hangt in het trappenhuis, de foyer, het auditorium, verschillende gangen en andere openbaar toegankelijke plekken. Bezoekers kunnen de kunst en het historische gebouw vrij bekijken. Van tevoren bellen is verplicht. Dan hoor je of het uitkomt en hoe druk het is. Bij grote drukte met workshops en andere activiteiten kunnen zalen niet toegankelijk zijn. 

Mooi?
Het werk is volgens Van Zadelhoff niet alleen mooi om naar te kijken maar ook functioneel. ‘Kunst kan soms helpen als woorden tekortschieten. Het kan best een beetje schuren, net als het leven zelf.’ De titels verwijzen soms letterlijk naar religie, zoals het werk Engel van Frank van Hemert in het trappenhuis of Mountain Spirit 1 van Mark Brusse op kantoor. Hetzelfde geldt voor The false prophet en Maria van Maria Smits. De kunstenaar haalt inspiratie uit religie met onderwerpen als moraliteit, geloof, heiligheid en seksualiteit. 

Menselijke figuren
Met de aquarel Zesde dag verwijst Caren van Herwaarden naar de zesde scheppingsdag waarop God volgens de christenen de landdieren en de mens schiep. Van Zadelhoff: ‘Van Herwaarden tekent de groep menselijke figuren als één grote kluwen die elkaar één richting uitstuwen. Het is een fysieke beweging, maar niet agressief. Er zit zachtheid in alsof de naakte figuren elkaar vooruithelpen.’ 

Kalmte
Twee olieverfschilderijen van Guido Vlottes – Koblenz/ Lobith I en II – haken aan zingeving. De figuren maken een wat ontheemde indruk, zegt Van Zadelhoff. Gaan ze kopje onder of komen ze juist boven? Op zowel de dag- als nachtversie stralen ze kalmte uit wat enigszins geruststelt. Die sfeer wordt nog eens versterkt door de bijna transparante lagen verf en het gedekte kleurgebruik. 

Fraters
De Fraters van Tilburg staan voor barmhartigheid; elkaar helpen sterker te worden en niet jezelf maar de ander in het daglicht durven te zetten. In 1903 richtten ze het landhuis (1840) dat nu de kern van ZIN vormt in als rusthuis. Na hun vertrek verbouwde een aantal fraters het in 1999 tot hotel en bezinningscentrum. Twee voormalige fratercellen doen nu dienst als eenpersoonshotelkamers. Aan de zijmuren van het landhuis verrezen twee vleugels voor cursussen, gebouwd met hout en glas.

Artist in Residence
Sinds 2002 kunnen kunstenaars enkele maanden bij ZIN werken als artist in residence. O.a. Frank Havermans, Gijs Assmann, Lotte van Lieshout, Caren van Herwaarden, Marijke de Goey en Jenny Ymker maakten er gebruik van. Een aantal schonk werk dat is te zien in de publieksruimten.

NOG Collectie
De voormalige NOG Collectie bestaat uit bijna 600 werken van Nederlandse kunstenaars, vooral tekeningen maar ook schilderijen, beelden en multimedia-installaties. Veel kunstenaars van wie de NOG Collectie werk aankocht, bouwden later een rijke carrière op. De verzameling is een mooie afspiegeling van de Nederlandse kunst van de afgelopen dertig jaar. Het museum kreeg de collectie in 2020 geschonken door Stichting Beheer SNS Reaal. De officiële overdracht vond per 1 januari 2021 plaats. Alle bijna zeshonderd werken van de NOG Collectie kun je nu online bekijken bij de Collectie Nederland.

Algemene informatie
Pop-up tentoonstelling Zingeving en reflectie met werk uit de NOG Collectie van het Stedelijk Museum Schiedam, t/m 31 augustus 2022, Kloosterhotel ZIN. Bezoek is gratis, telefonische aanmelding is verplicht: 073 – 6588000. Bij grote drukte zijn sommige zalen niet toegankelijk. 

Foto's: pop-up tentoonstelling van het Stedelijk Museum Schiedam bij Kloosterhotel ZIN. Fotografie: Fleur Wiersma