SCHIEDAM - In Schiedam zijn verscheidene culturele organisaties waarvan lang niet iedereen in Schiedam en omgeving het bestaan zal afweten. In deze rubriek gaan wij er binnen en geven we de organisatie de gelegenheid zich voor te stellen. Ditmaal Stichting KunstWerkt.
Naam van de organisatie: Stichting KunstWerkt
Begonnen in: januari 1991
Naam geïnterviewde: Petra van der Ham
Functie geïnterviewde: secretaris, sinds juni 2017
Leeftijd: 64
Woont in: Schiedam. Ik ben geboren en getogen in Den Haag; vervolgens woonde ik in Leiden, Tilburg en Amsterdam. Daarna woonde ik ruim 18 jaar in Rotterdam en nu sinds begin 2016 met veel plezier in Schiedam.
Kun je iets vertellen over de ontstaansgeschiedenis van jullie organisatie: omdat Schiedamse kunstenaars behoefte hadden aan een plek waar zij elkaar konden ontmoeten en inspireren hebben zij, in samenspraak met de gemeente Schiedam, ruim 30 jaar geleden de Stichting KunstWerkt opgericht. Niet alleen om zich te verenigen en voor zichzelf een podium te creëren maar ook om de inwoners van Schiedam te prikkelen te komen kijken naar spannende exposities van kunstenaars uit hun eigen stad.
Inmiddels levert KunstWerkt al 32 jaar een bijdrage aan het culturele klimaat van de stad Schiedam en hebben ook kunstenaars uit o.a. Vlaardingen en Rotterdam zich aangesloten. Momenteel bestaat het collectief uit 50 kunstenaars, ‘deelnemers’ genoemd, met een grote verscheidenheid aan uitingsvormen, stijlen en technieken. Ook de oorsprong van inspiratie en motivatie is per individuele kunstenaar verschillend. Dit leidt tot mooie kruisbestuiving, tot onderlinge inspiratie en verrijking van creativiteit en tot wederzijds kritische beschouwingen en feedback. Tegelijkertijd wil KunstWerkt ook maatschappelijk relevant zijn, in wat voor vorm dan ook. Dat uit zich bijvoorbeeld in thematische tentoonstellingen en activiteiten.
In 2014 moest de stichting vertrekken uit ‘Pand Paulus’, een mooie historische locatie aan de Korte Haven waar het na de restauratie van het pand in 1996 gevestigd was. Er werd nieuw onderdak gevonden bij ‘Ruimte in Beweging’ aan de Boterstraat, een platform en werkplaats voor podiumkunsten en beeldende kunstpresentaties, centraal gelegen in het oude centrum van Schiedam. Maar begin 2020 kon het ook daar niet langer blijven en moest weer worden uitgekeken naar een nieuwe locatie. Dat werd het voormalige postkantoor aan de Lange Nieuwstraat, gelegen aan het stadspark De Plantage.
Omdat deze ruimte te groot was voor KunstWerkt alleen kwam er vervolgens een partnerschap tot stand met twee andere huurders: Tone & Image Gallery en Art Studio Voûte. Gedrieën vormen zij het nieuwe kunstcentrum ‘Art Centre Schiedam’. Medio mei 2022 werd de ruimte casco opgeleverd en kon er worden begonnen met de interne verbouwing. Eind mei was dan eindelijk de verhuizing en kon de inrichting van de openingstentoonstelling van KunstWerkt (De Magie van Polaroid) van start gaan. Momenteel is alweer de negende tentoonstelling te zien: ‘Abstract, hoezo?’.
Op 12 maart 2023 wordt Art Centre Schiedam officieel geopend door de directeur van het Stedelijk Museum Schiedam, Anne de Haij. Dan is tevens de opening van de volgende tentoonstelling ‘Wereldboom’, samengesteld n.a.v. de Plantage-plataan die recht tegenover de stichting staat.
Kun je iets vertellen over de doelstelling van jullie organisatie: KunstWerkt wil een open en gemakkelijk toegankelijke organisatie zijn. Een plek waar iedereen welkom is en waar tentoonstellingen en activiteiten worden georganiseerd die mensen nieuwsgierig maken. Waar enthousiasme wordt overgebracht aan bezoekers en waar nieuwe contacten en nieuwe netwerken ontstaan. KunstWerkt vindt het hierbij belangrijk een aanbod te hebben dat aanvullend is op wat er al is in Schiedam en vooral niet ‘meer van hetzelfde’ te organiseren. Samenwerking, afstemming en het bundelen van krachten is hierbij een belangrijk uitgangspunt.
Voor de stad Schiedam is de meerwaarde hiervan dat het, o.a. dankzij het groeiend aantal culturele instellingen, zich steeds meer kan profileren als een interessante kunststad. Een stad met een aantrekkelijk vestigings- en bezoekklimaat, die bovendien unieke gelegenheden biedt voor kunstenaars. Dat maakt de stad niet alleen aantrekkelijk, ook kan Schiedam zich hiermee onderscheiden van andere steden in de regio.
Wat bieden jullie: de stichting organiseert jaarlijks een tiental tentoonstellingen en daaraan gerelateerde activiteiten. Zoals gezegd, de expositieruimte is een ontmoetingsplaats om ideeën en inspiratie te delen, maar fungeert ook als een brug van kunstenaar naar publiek. De tentoonstellingen zijn gratis, iedereen is van harte welkom tijdens openingstijden, maar eventueel ook op afspraak.
De expositieruimte kan ook worden gehuurd voor bijeenkomsten als vergaderingen, lezingen, workshops, cursussen, netwerkborrels, etc.
Wat onderscheidt jullie organisatie: KunstWerkt is een stichting zonder winstoogmerk en wordt geheel gedragen door vrijwilligers. Er is geen directie, wel een bestuur met vooral een faciliterende rol. De bestuursleden zorgen onder meer voor de financiering en zien erop toe dat de verplichtingen naar de buitenwereld worden nagekomen.
Veel mensen denken dat KunstWerkt een galerie is, maar dat is niet zo. Er is geen galeriehouder die een groep kunstenaars om zich heen verzamelt en hun belangen vertegenwoordigt. Bijna elke maand is er een nieuwe tentoonstelling, geheel georganiseerd door de kunstenaars zelf. Soms is dit een solo-expositie, soms een groepsexpositie en dan vaak met gastkunstenaars. Tijdens deze tentoonstellingen kunnen werken worden gekocht waarvan een bescheiden deel van de opbrengst naar de stichting gaat.
Wat moet er volgens jou gebeuren om het culturele klimaat in Schiedam aantrekkelijker te maken: het is algemeen bekend dat een goed kunstklimaat in de stad een positieve invloed heeft op de hele stad en een bijdrage levert aan de sociale cohesie. Als socioloog onderstreep ik het belang daarvan en ik vind het daarom heel belangrijk dat alle Schiedamse culturele organisaties elkaar goed kennen en met elkaar samenwerken. Gelukkig begint dat proces echt vorm en inhoud te krijgen. Er komen steeds meer gezamenlijke initiatieven, zoals Art Route Schiedam (een initiatief van OpenArtExchange), het Open Atelierweekend en Troostkunst (een initiatief van het museum tijdens de coronaperiode). We zijn ook erg benieuwd naar de toekomstige ontwikkelingen bij de Glasfabriek en de SodaFabriek: allebei op slechts een paar honderd meter afstand van Art Centre Schiedam!
Maar iets wat zeker ontbreekt in Schiedam is een actief atelier- en broedplaatsenbeleid. Dat is er helemaal niet terwijl zowel jongere als oudere kunstenaars hier grote behoefte aan hebben. Het gaat dan niet alleen om betaalbare woon- en werkruimte, maar ook om faciliteiten zoals pop-up locaties, ondersteuning op PR- en marketinggebied, ontmoetingsplekken, etc.
Ook zou Schiedam m.i. veel meer aansluiting moeten zoeken bij ‘grote broer’ Rotterdam, de stad die letterlijk aan Schiedam grenst. Hoewel Schiedam een onafhankelijke stad is met een geheel eigen signatuur zouden beide steden elkaar juist goed kunnen aanvullen. Ik moet altijd denken aan een stad als Berlijn met de vele buitenwijken, zoals Kreuzberg en Prenzlauer Berg. Bezoekers van Berlijn maken vaak uitstapjes juist naar deze authentieke voorsteden, als aanvulling op het aanbod in Berlijn-centrum.
De Rotterdamse (en andere) toeristen díe in Schiedam komen zijn eveneens aangenaam verrast over wat Schiedam zoal te bieden heeft. Daar zou veel actiever beleid op ontwikkeld kunnen worden; geen afwachtende houding dus maar proactief handelen. Ik pleit er daarom voor om niet alleen te blijven focussen op het imago van jenever en molens maar ook op kunst en cultuur. Welke stad heeft bijvoorbeeld zo’n uniek museum als Schiedam? Dus wat minder bescheidenheid maar wat meer trots en zelfverzekerdheid!
Je favoriete drankje: wijn
Is er ten slotte iets dat je nog zou willen melden: de Stichting KunstWerkt draait volledig op vrijwilligers en heeft daardoor een kwetsbare positie. Een betaalde (part-time) coördinator zou een uitkomst zijn om de continuïteit van de organisatie te garanderen en kwaliteit te bevorderen. Daar gaat het bestuur zich de komende jaren voor inspannen.
KunstWerkt is erg blij met de nieuwe locatie; in alle opzichten is er sprake van een flinke verbetering. Maar de toegankelijkheid voor minder-validen is helaas slecht. Er is letterlijk sprake van een barrière, bestaande uit een buitentrap met ca. 10 treden. De invalidenlift, die vroeger gebruikt kon worden door bezoekers van het postkantoor, is al meer dan 10 jaar niet meer in gebruik en kan niet worden gerepareerd. Er moet dus een nieuwe lift komen maar wie gaat dat financieren? Bij de gemeente en de provincie schijnen er geen potjes te zijn. Wie denkt er met ons mee?
Tot slot: meld je via de website aan voor de digitale uitnodigingen! Daar vind je ook o.a. informatie over alle kunstenaars en de huidige en vorige exposities. KunstWerkt is ook actief op Facebook en Instagram.
Adres: Lange Nieuwstraat 191, 3111 AJ Schiedam
E-mail: secretariaat@stichtingkunstwerkt.nl
Adres internetsite: www.stichtingkunstwerkt.nl
Openingstijden: do t/m zo, 13-17 uur, en op afspraak
'Art Route Schiedam'
Tijdens 'Art Route Schiedam' op donderdag 9, vrijdag 10, zaterdag 11 en zondag 12 februari 2023 kun je een bezoek brengen aan Stichting KunstWerkt, één van de twaalf locaties in de route door Schiedam, zie verder ons artikel over 'Art Route Schiedam'.
Foto's door Jan Schrijver (c) De Schiedammer Online
Concept: door Gert Struijs
