door Louise Melchers

Tristan deed zijn eerste vondst op 13-jarige leeftijd. Toen zijn vader een boom uit de tuin verwijderde, vond Tristan een aantal scherven in de grond. Hij onderzocht ze, kwam er meer over te weten en raakte aan het zoeken verslingerd.

“Ik kon niet meer stoppen en ik heb toen de hele tuin omgegraven,” vertelt hij, “zo intrigerend vond ik het allemaal. Ook nu ben ik soms wel acht uur per dag aan het zoeken." Tristan vertelt dat je als amateurarcheoloog niet alleen aan het zoeken bent, maar dat er meer bij komt kijken. Eerst moet je goed onderzoek doen naar de plekken waar je misschien iets zou kunnen vinden, want je kunt niet zomaar overal gaan graven. Zo hoorde Tristan van het bestaan van Kasteel Spieringshoek dat in de buurt van de Poldervaart op de plek stond waar nu de tennisbanen te vinden zijn. Daar vond hij scherven van een van de vier Delftsblauwe vazen die vroeger op het bordes van dit kasteel hebben gestaan. “Dat is natuurlijk heel erg leuk. Op een van de scherven staat ook een afbeelding van het kasteel zelf.” (zie ook een afbeelding in ons artikel over 'Levend landschap')

Ook is Tristan niet echt heel erg aan het graven. “Ik werk veel op zicht,” vertelt hij. “Ik vind veel glaswerk door op mijn zoekplek, die ik je niet ga vertellen, in het water te stappen en goed te kijken. Soms moet ik dan wel onder water een beetje grond weghalen, maar de meeste vondsten zie ik gewoon liggen.” Ongevaarlijk is het werk niet, dus hij gaat nooit alleen het water in. Er is altijd iemand bij als hij onder water aan het harken is.

Zijn mooiste vondsten vindt hij de glazen vondsten. Zo heeft hij een zogenaamde lammetjesfles gevonden. Een flesje waarin vroeger moedermelk bewaard werd. Met een speentje erop kon daarmee een baby gevoed worden. “Er zijn niet heel veel van deze flesjes compleet en gaaf teruggevonden,” vertelt Tristan. Ook een fles van frisdrankfabrikant Josiah Russell uit 1887 is een van zijn favoriete vondsten. “Hij produceerde flessen in Londen, maar heeft ook in Rotterdam een fabriek gehad en ergens in de regio Rotterdam heb ik zo’n limonadefles teruggevonden. Kijk maar, er staat naast de naam ook London en Rotterdam in de fles.”

Behalve glaswerk (flessen en ook andere glazen gebruiksvoorwerpen zoals inktpotten), kinderspeelgoed, schoentjes, mutsen en zelfs een broche heeft hij ook veel jeneverkruiken gevonden. Ze zijn niet alleen van bekende distilleerderijen, zoals Houtman en Nolet, maar ook van onbekende distilleerderijen. Op de tentoonstelling zijn er al heel wat te zien, maar thuis heeft hij er ook nog zo’n 600. Na de vondst van zo’n kruik of kelderfles gaat hij dan verder met onderzoek naar het bedrijf dat deze gemaakt of gebruikt heeft. Daar gaat volgens Tristan heel erg veel tijd in zitten. “Het is fantastisch om hele flessen te vinden, maar soms vind ik alleen maar wat scherven en dan kan ik wel verdrietig zijn dat het niet de hele fles is die ik bovenhaal.”

De tijd van de Industriële revolutie (18e eeuw) vindt hij de meest interessante tijd. “Daar werd de basis gelegd voor onze huidige wereld,” aldus Tristan, “het is de overgangstijd van handwerk naar machines”.

Een tip voor jonge amateurarcheologen heeft hij eigenlijk niet. “Ja, je moet eerst goed vooronderzoek doen, zodat je weet waar je moet gaan zoeken en natuurlijk moet je je plek niet aan iedereen vertellen, want dan zijn anderen je voor.”

Dit is de derde expositie voor Tristan en hij zou het ook heel leuk vinden om een keer in Rotterdam te exposeren. Veel van zijn vondsten komen namelijk uit Rotterdam en omgeving. “Maar in Schiedam zijn ook genoeg plekken waar ik nog eens een keertje zou willen zoeken, hoor. Soms zijn die plekken achter hekken en ja, ik krijg niet overal toestemming voor mijn onderzoek.”

Expositie: 'De schatten van Tristan' tot en met 31 augustus aanstaande te zien in de bibliotheek in De Korenbeurs in Schiedam.

Foto's: boven: Tristan naast een vitrine met oliekruiken, ginkruiken en flessen; andere foto's:  vitrines met daarin vondsten van Tristan