Met deze tentoonstelling krijgen hun verhalen eindelijk het podium dat ze verdienen, waarbij zowel het verleden als het heden van de Schiedamse vrouw centraal staat.

Een duik in de verborgen vrouwengeschiedenis
​Vrouwen van Schiedam brengt de onzichtbare vrouwengeschiedenis van de stad tot leven. Het eerste deel van de tentoonstelling richt zich op de geschiedenis en laat zien hoe vrouwen door de eeuwen heen een essentiële rol speelden in Schiedam. Via persoonlijke voorwerpen, kunstwerken en een meterslang groepsportret ontdek je de verhalen van twaalf vrouwen, zorgvuldig geselecteerd door conservator stadsgeschiedenis, Merel van der Vaart. 

Zo belicht de tentoonstelling het verhaal van Neeltje Andries, die met haar man een houthandel runde en zich samen met Marytje Arendsdochter verdedigde tegen beschuldigingen van toverij. En dan zijn er de verhalen van negentiende-eeuwse dienstboden die al jong aan het werk moesten en elitevrouwen als Maria (Marie) en Henriette (Jetje) Knappert die zich inzetten voor armenzorg. Daarnaast belicht de tentoonstelling de Turkse vrouwen die als partners van arbeidsmigranten naar Schiedam kwamen, evenals de vrouwelijke woonwagenbewoners die in de jaren tachtig streden voor behoud van hun woonplekken. Deze verhalen laten zien hoe vrouwen door strijd en verzet hun rechten wisten te vergroten en hun plek in de samenleving te versterken.

 
Johan Alexander (Jan) Dingman, Dienstmeisje voor de Spiegel, ca. 1890-1910
 
“We moesten flink graven in de archieven om informatie te vinden over het alledaagse leven van vrouwen. Maar wat we vonden was zo verrassend, dat het de zoektocht meer dan waard maakte. Zo kwamen we er bijvoorbeeld achter dat in de eerste helft van de 19de eeuw, van alle volwassenen werkzaam in zware beroepen, maar liefst 47% vrouw was. Dat vrouwen niet werkten, blijkt dus een mythe.” – Merel van der Vaart, conservator stadsgeschiedenis 

Schiedamse vrouwen van nu
​Het tweede deel van de tentoonstelling Vrouwen van Schiedam is een eerbetoon aan de vrouwen die Schiedam vandaag de dag mede vormgeven. Wie zijn anno 2025 de strijders, buurtmoeders en vrouwen die achter de schermen “heel veel shit fixen”? Welke parallellen zien zij met de vrouwen van vroeger, en welke rollen nemen zij op zich in het Schiedam van nu?

 
De tien Schiedamse vrouwen die meewerken aan de tentoonstelling Vrouwen van Schiedam, 2025, foto Aad Hoogendoorn
 
Een diverse groep van tien Schiedamse vrouwen geeft antwoord op deze vragen. “Elk van hen zet zich op haar eigen manier in voor de stad en haar inwoners”, vertelt stadsprogrammeur Dorien Theuns. In een serie bijeenkomsten gingen ze met elkaar in gesprek. Hierin kwamen niet alleen hun strijdvaardigheid en missie in de stad naar voren, maar ook vier rollen die de ‘Schiedamse vrouw van nu’ kenmerken: de vrouw thuis, op werk, in de maatschappij én voor zichzelf. Hun missies, verhalen en deze rollen staan centraal in de Stadsgalerij van het museum.

“Elk van de vrouwen was onder de indruk van de kracht en missie van de andere deelnemers”, vertelt Theuns. “Dat zegt wat over de diversiteit van hun verhalen, maar ook over hun nederigheid en de waarde van zulke ontmoetingen. We hopen dat we met de tentoonstelling nog veel meer vrouwen kunnen samenbrengen.” En zoals Jessie Pley, een van de deelnemende vrouwen, het uitdrukt: ‘een golfje kunnen veroorzaken’.

“Durf te dromen, ga voor het onmogelijke en breng vernieuwing in de samenleving door anders te denken. Schiedam verdient vrouwen die de grenzen van het mogelijke opzoeken en doorbreken, voor een sterkere, inclusieve toekomst.” – Zeliha Cimtay, een van de betrokken vrouwen.
 
Xaviera Altena vertaalt vrouwenverhalen naar krachtige illustraties
​Voor deze tentoonstelling werkt het museum samen met de Rotterdamse illustrator Xaviera Altena. Altena, bekend om haar kleurrijke en expressieve stijl, brengt de vrouwen van Schiedam tot leven met verhalende illustraties en portretten die uitnodigen tot gesprek en reflectie. Altena werkte voor onder meer Oxfam Novib, The New Yorker en Paradiso.

Oproep aan alle Schiedamse vrouwen: kom samen en werk mee aan de tentoonstelling
​Stedelijk Museum Schiedam nodigt iedereen - en Schiedamse vrouwen in het bijzonder - ​ uit om vanaf de opening op zaterdag 22 maart mee te werken aan drie wandkleden, die uiteindelijk worden toegevoegd aan de tentoonstelling. Tijdens zeven (gratis!) Open Naaiateliers worden de illustraties van Xaviera Altena omgezet naar textiel. Het Schiedamse Atelier Aida, van kunstenaar en modeontwerpster Aida Kasaei, begeleidt deze sessies.
​
​Of je nu een naaiwonder bent of voor het eerst een draad inrijgt – iedereen is welkom. Het gaat niet alleen om het maken van wandkleden, maar vooral om elkaar te ontmoeten, inspireren en verhalen te delen.
Kijk hier voor alle data en tijden.

Schiedam viert 750
​De tentoonstelling Vrouwen van Schiedam. 750 jaar werk, strijd en relaties maakt deel uit van het jubileumjaar Schiedam viert 750, waarin de stad 750 jaar stadsrechten viert - dankzij een vrouw. Ook is het in 2025 vijftig jaar geleden dat de Verenigde Naties het Internationale Jaar van de Vrouw (1975) uitriepen. Wereldwijd is dit een moment om vrouwenrechten en vrouwengeschiedenis extra aandacht te geven.

Met dank aan
​De tentoonstelling Vrouwen van Schiedam is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage van Schiedam viert 750 en is onderdeel van de maatschappelijke programmalijn Mijn Schiedam dat gefinancierd wordt door het VSB Fonds, VriendenLoterij Fonds, Fonds 21 en het Mondriaan Fonds.