door Jan Schrijver

Het is woensdagochtend 24 augustus als wij aan de Lange Nieuwstraat aan tafel schuiven. Aanstaande zondag 28 augustus al gaat Tone & Image Gallery officieel open en doet dat met de fototentoonstelling 'Jazz Divas, Pop Ladies & Rock Bitches'. Voor het zover is, is er nog heel veel werk te verrichten in de nieuwe galerie in het voormalige postkantoor van Schiedam aan de Lange Nieuwstraat 191, naast het op hetzelfde adres gevestigde nieuwe onderkomen van de Stichting KunstWerkt. 

Belangrijk onderdeel van het nog te verrichten werk is het aan de wanden hangen van de te exposeren muziekfoto's. Blikvanger is een levensgrote ‘rode’ Blondie van Mick Rock, die foto hangt inmiddels. 

Wim van Zon (68) en Peter de Raaf (71) kennen elkaar van de tijd dat zij elk een galerie hadden in het Westelijk Handelsterrein in het Scheepvaartkwartier in Rotterdam. Wim met als specialisatie jazzfoto's, terwijl Peter specialist is op het gebied van foto's uit de pop- en rockwereld. Al enige jaren geleden hebben zij beiden het Westelijk Handelsterrein, dat steeds meer een horeca-hotspot werd, verlaten. Zij hebben wel de wederzijdse samenwerking opgezocht, bijvoorbeeld in de Fotowerkplaats die Wim van Zon was begonnen in het voormalige ABN AMRO Kantoor aan de Gerrit Verboonstraat in Schiedam. Zo waren zij met een tentoonstelling met foto's van de Rolling Stones ingehaakt op een expositie die draaide in het Groninger Museum. Ook waren zij met een expositie en onder meer de uitgave van een boek en het aanbieden van een bedrukt shirt ingehaakt op het feit dat Jimi Hendrix een halve eeuw geleden optrad in Ahoy Rotterdam. Beide projecten kwamen weliswaar tot stand, maar vielen voor wat betreft bezoek in het water door de coronamaatregelen. 

De twee wilden de samenwerking voortzetten, maar er meer lijn en structuur aan geven. Daarvoor is een stichting in het leven geroepen, de Stichting Tone & Image. "Door onze initiatieven buiten onszelf te plaatsen, kunnen we deze beter overdragen aan de volgende generatie. Ja, dat is op onze leeftijd een essentiële overweging", zegt De Raaf. Van Zon vult aan: "Op deze manier kunnen we ook museale tentoontoonstellingen programmeren en eraan gerelateerde projecten uitvoeren, die niet alleen waarde voor ons hebben, maar die van maatschappelijke waarde zijn. We willen veel meer zijn dan een galerie. We willen hét huis van de muziekfotografie zijn, iets wat er in Nederland niet is, je kunt gerust zeggen, wat er mondiaal niet is." 

Wat wil Tone & Image dan méér zijn dan een galerie met muziekfoto's? "Kijk, niet alle foto's zullen te koop zijn. Er zijn ook foto's die sec geëxposeerd worden, zoals musea kunst tonen zonder te willen verkopen. Een van de speciale dingen die we doen is het bestuderen, uitdiepen, beheren van fotoarchieven", antwoordt Van Zon. "Een voorbeeld is het archief van de in juni van dit jaar overleden Susanne Schapowalow. Zij was de enige vrouwelijke jazzfotograaf in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw." (Lees hier meer over Schapowalow: Bewogen leven van Duitse jazzfotografe in beeld gebracht)

De Raaf geeft nog twee voorbeelden van archieven waarmee Tone & Image aan de slag is. "De in 2012 overleden Ron Verboom was acht jaar lang de muziekfotograaf van de Haagsche Courant. We hebben de beschikking over 35.000 negatieven waar we doorheen zullen gaan. Hij had niet echt interesse in de muziek, maar hij maakte de mooiste foto's van muzikanten. Het is aan ons om uit te zoeken wie er wanneer en waar gefotografeerd zijn. Dan noem ik ook graag Rob Bosboom, de in 2017 overleden sterfotograaf van het bekende tijdschrift Muziek Expres. Het archief is bij zijn zoon, wij gaan het onderzoeken. Bosboom is bekend van zijn foto's van de Stones in het Kurhaus en van Hendrix in Ahoy, maar er is veel en veel meer. Zo zijn we er onlangs achtergekomen dat heel veel foto's van single-platenhoezen door Bosboom gemaakt zijn. Van Trea Dobs tot Karin Kent, van Helen Shapiro tot The Who of The Moody Blues. Hij nam ooit een foto van Roy Orbison, met een molen op de achtergrond. Welke molen het precies is? We gaan het uitzoeken."

Met grote aantallen negatieven in archieven is het bestuderen ervan wat je noemt monnikenwerk. "We willen dit geenszins alleen doen", zo legt Wim van Zon uit. "Ook wetenschappers en studenten kunnen aanhaken om bij ons onderzoek te doen. Dat kan een win-win-situatie opleveren. Ook in Schiedam is overigens een school die een foto-opleiding biedt te weten Lentiz op Schieveste. Wij dragen graag onze kennis over aan al degenen die zich serieus in muziekfotografie willen verdiepen, dat is immers een van de redenen dat er een stichting is opgericht. Ook willen we samenwerken met culturele instellingen, zoals het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam en het Stedelijk in Schiedam, en ook Kade40 in Vlaardingen bijvoorbeeld." Peter de Raaf tot slot: "We willen hier ook met enige regelmaat lezingen en workshops geven over muziekfotografie. We gaan boeken uitgeven over muziekfotografie. Al met al bouwen we steeds meer kennis op, leggen we deze vast en maken we die kennis toegankelijk. Onze ambitie, dat Tone & Image zich ontpopt tot hét huis van de muziekfotografie, is dus geenszins te hoog gegrepen. We zijn er hard mee bezig; en nú gaan we echt hangen."

In ons eerdere artikel lees je meer over de expositie die vanaf zondag te zien is: 'Jazz Divas, Pop Ladies & Rock Bitches' in Schiedam

Zie ook de reportage door Jan Willem de Boer: Fotowerkplaats is nu 'Tone & Image'

Foto boven het artikel: v.l.n.r. curatoren Wim van Zon en Peter de Raaf en secretaris/penningmeester van de Stichting Tone & Image, Daan Huisman; de andere bestuursleden van de stichting zijn Claudia Crawfurd (voorz.) en Henk Bothof

Foto onder: volop werk aan de winkel om de galerie en expositie zondag klaar te hebben