Het draait en rolt in de wereld van Zoro Feigl. De kunstenaar laat dingen zien die voor je gevoel niet kunnen. Water druipt zomaar omhoog en duizenden balletjes rollen alle kanten op. Het is voor het eerst dat je zoveel werk van de kunstenaar samen in één museum ziet. De presentatie beslaat de helft van het gebouw en markeert ook de heropening van het museumgebouw. Bij de heropening op 14 mei, is het museum anderhalf jaar dicht geweest voor renovatie van het gebouw.

Zonvonkengesproei, uit Mei van Gorter
Museumdirecteur Anne de Haij is trots dat het museum de heropening viert met Feigls werk. ‘Het past niet alleen bij het Stedelijk Museum Schiedam maar ook bij het feestelijke gevoel van de heropening’, zegt ze. ‘Na twee coronajaren en een renovatie die anderhalf jaar duurde, kijken we er enorm naar uit.’ De titel Zonvonkengesproei komt uit het gedicht Mei van Gorter. Zijn epos uit 1889 gaat over het meisje Mei dat verliefd wordt op de jonge god Balder.

… om zijn hoog hoofd woei
Het bossig haar met zonvonkengesproei.

Voor eeuwig
De tentoonstelling laat zien dat creativiteit en de drang om te spelen altijd voorop staan, vertelt gastcurator Ellis Kat. De werken gaan tegelijkertijd over de kwetsbaarheid van het leven. Kat: ‘Feigls zelfgemaakte machines rammelen en kunnen haperen. Het is goed dat dingen veranderen en niets voor eeuwig is. Als jongleren niet mis kon gaan, was het ook niet leuk om naar te kijken.’
 
Golvende vloer
Feigl maakte zes kunstinstallaties, voor elke zaal één. Kom je Zonvonkengesproei binnen dan bestaat de eerste installatie uit een draaiende watermassa. In de zalen die volgen zie je ‘vuurvliegjes’ en een golvende vloer, waar je als bezoeker ook op mag lopen. Op de bovenste verdieping sta je oog in oog met ‘zingende metalen slingers’. Ook zie je kleinere werken van vloeistof.
 
Bewegende schilderijen
Eén werk borduurt voort op Conveyor, twee ‘bewegende schilderijen’ die het museum eerder aankocht. Daarbij lijkt het net alsof water loodrecht omhoog druipt. De nieuwe versie is vijftien meter lang en drie meter hoog. Ook is Zwermen te zien, een installatie aan het plafond waarbij het net lijkt alsof er een groep vogels boven je hoofd vliegt. Het werk werd in 2020 geëxposeerd en maakt nu deel uit van de collectie.

Sokkel
Feigls werk oogt groots en overweldigend maar ook rustig en relaxt. Die dubbelheid geldt voor meer. ‘Je kunt de branding van de zee en een zonsondergang een spektakel noemen, maar evengoed rustgevend’, zegt de kunstenaar. ‘Het ligt aan jou en je gemoedstoestand hoe je iets ervaart. In mijn werk zit altijd herhaling. In die zin is het minimalistisch en meditatief.’ Feigl plaatst de schijnwerpers op dingen die er al zijn. ‘In de afgelopen coronaperiode kon ik meer om me heen kijken’, vertelt hij. Wat hij zag bracht hij zijn atelier binnen, waarna het experiment kon beginnen. ‘Ik zet een stukje wereld op de sokkel.’
 
Ingewikkeld
‘Feigl start vanuit het experimenteren met materiaal’, vertelt gastcurator Ellis Kat. ‘Zijn werk zit vernuftig in elkaar, maar zijn onbevangenheid knalt uit de installaties.’ Hij laat ook iets anders zien. ‘Goede kunst hoeft niet per definitie vanuit een ingewikkeld thema of inhoudelijk concept geboren te worden.’ Feigl laat zich onder andere inspireren door televisie-uitvinder MacGyver uit de jaren tachtig en het knutselduo Buurman en Buurman.

Beangstigend
Zijn werk heeft verwantschap met kunstenaars die bewegend werk maken, onder wie Jean Tinguely en Otto Piene. Vergelijken hoeft eigenlijk niet, zegt Kat. ‘Zijn ruwe installaties werken soms beangstigend en manen je tegelijkertijd tot rust; dat maakt hem voor mij een unieke kunstenaar.’

Boek en LP
Bij de solotentoonstelling verschijnt ook een kunstenaarsboek waarbij de installaties als een pop-up tot leven komen. Het wordt een ruimtelijk en sculpturaal boek, zegt Feigl. ‘Hopelijk is het net zo speels en veranderlijk als het werk.’ De uitgave van nai010 uitgevers is een samenwerking met de kunstenaar en het Stedelijk Museum Schiedam. De teksten zijn van curator Ellis Kat en Zoro Feigl. Bij de tentoonstelling verschijnt ook een LP van Reinhard Vanbergen, geïnspireerd op het werk van Zoro Feigl.

De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door Gemeente Schiedam, Mondriaan Fonds, Fonds 21, Jaap Hartenfonds

Foto: Atelier Zoro Feigl met werk in voorbereiding. Fotografie: Aad Hoogendoorn