door Jan Schrijver (artikel) en Jan Willem de Boer (videoreportage)

Schiedam telt zo'n 260 oorlogsveteranen ofwel veteranen die vochten voor vrijheid, die uitgenodigd waren voor deze 13 editie van de Schiedamse Veteranendag. Ongeveer vijftig gaven gehoor aan de uitnodiging. Zij mochten een introducé meenemen. In het totaal tachtig mensen vulden vanmiddag de tafels in de foyer van het Theater aan de Schie.

Naast muziek, was er ook een spreker in de persoon van Mart de Kruif, die als generaal-majoor de leiding had over de International Security Assistance Force (ISAF) in Zuid-Afghanistan. Voordat hij als spreker het podium betreedt, loopt hij nog even de zaal in en schiet iemand aan. "Jij hebt gediend in Uruzgan, als ik het goed heb." De op zijn schouder getikte man antwoordt bevestigend en is toch wel trots dat De Kruif, die zo'n vijf jaar Commandant Landstrijdkrachten was, hem in de zaal met tachtig gasten herkend heeft. 



Het blijkt te gaan om Brian Bron (foto hierboven), met zijn 39 jaar de jongste veteraan die vanmiddag aanwezig is. De Schiedammer was van 2003 tot 2017 militair bij de landmacht. Hij ging eenmaal op een missie naar Irak en viermaal op een missie naar Afghanistan (Uruzgan is een van de 34 provincies van Afghanistan). Hij heeft zijn militaire pak uitgetrokken, maar is binnen Defensie gebleven, nu als ambtenaar. "Ik wilde eigenlijk militair blijven en me specialiseren tot lange-afstand-schutter. Een leidinggevende ontdekte dat ik altijd drie stappen vooruitdenk en bedacht dat ik goed op mijn plaats zou zijn in een ICT-functie bij Defensie. Inmiddels doe ik dat werk, terwijl ik voordat ik militair werd, was opgeleid tot bouwvakker. Kun je nagaan wat een switch. Ik zit nu in een bunker in Maasland als ICT-er. Het bevalt me goed."

Het is een zaal vol verhalen. Elk verhaal is weer anders. Neem Henk Wuister, die in 1981 in Libanon diende als soldaat. 

"Ik ben met mijn 61 jaar nog altijd een actieve reservist bij de landmacht. De leeftijd dat je dat mag zijn is in de loop der jaren steeds verder opgeschoven. Ik ben nu aan mijn laatste jaar als actieve reservist bezig. Als actieve reservist blijf je - als je uit dienst bent -opgeroepen worden voor militaire training en blijf je ingezet worden voor assisterende diensten, bijvoorbeeld op het gebied van beveiligen of bewaken." Henk is in het dagelijks leven werkzaam bij de Pauluskerk Rotterdam en houdt zich daar bezig met de opvang van daklozen. Hij is de zoon van de bekende Schiedamse dominee Wuister. 

Aad Nijs (67) was liefst 36 jaar in dienst van de marine. Hij voltooide meerdere missies in de oorlogsgebieden van het voormalige Joegoslavië, zowel op land - in een kantoor van de gezamenlijke strijdkrachten - als drie keer op een schip voor de kust. Bij het uitbreken van de oorlog lag de marine met schepen in een cordon voor de kust. Wat was het meest stressvolle, aan land of op zee?, vragen we hem. "Aan boord van de schepen", antwoordt Aad gedecideerd. 

"Het is verschillende malen voorgekomen dat we de geleide wapens op ons gericht wisten. In dergelijke gevallen ga je op zo'n schip meteen in de sluitstand. Een schip is gecompartimenteerd, en in de sluitstand zijn de verschillende compartimenten afgesloten. Als je dan in een compartiment geraakt wordt, zink je niet", zo legt Aad uit. Was bij enige dreiging terugschieten een optie? "Het vervelende was dan altijd op zo'n missie, dat we eerst toestemming zouden moeten krijgen uit Den Haag." Aad Nijs ging op zijn 53ste jaar met functioneel leeftijdsontslag.

Mart de Kruif (foto hieronder) ging in op de diverse missies in Afghanistan. Voordat hij daarmee van wal stak, liet hij zijn Schiedamse wortels niet onbesproken. 

"Mijn vader en een groot deel van de familie komt uit de Gorzen. In 1942 werd mijn vader uit Schiedam afgevoerd. Hij werd in Duitsland tewerkgesteld in de fabricage van Messerschmitt-vliegtuigen. Pas in 1945 kwam hij weer terug. Mijn vader was hartstikke trots op SVV, dat met Rinus Gosens in het elftal in 1949 landskampioen werd. Daar had hij het vaak over."

Na de lezing van De Kruif volgde nog een optreden van de Bill Baker’s Big Band, waarna de Schiedamse veteranen van een Indisch buffet konden genieten.

Hier lees je ons eerdere artikel.

Hieronder zie je de videoreportage door Jan Willem de Boer van JW TV Schiedam.