De grote historische waarde van de laatste Schiedamse spoelingschouw

De grote historische waarde van de laatste Schiedamse spoelingschouw

SCHIEDAM - Eergisteren schreven wij over de spoelingschuit die op de kade van de Noordvest in Schiedam ligt te verrotten en over de petitie die is gestart om het schip te redden. Hier zie je enkele historische foto's van deze zogenoemde spoelingschouw.

spoelingschouw.pomp

Een andere aanduiding voor spoelingschouw is 'Schiedamse schouw'. Schepen van dit type werden vooral gebruikt in de omgeving van Schiedam en Delft. Ze werden bijvoorbeeld vanaf de kant voortgetrokken met een touw, het zogeheten 'jagen' of met stokken voortgeduwd (zoals op de foto hierboven te zien is) of er werd gezeild. Voor meer algemene informatie over de spoelingschouw zie:

https://www.debinnenvaart.nl/binnenvaarttaal/index.php?woord=spit#spoelingschouw

Het schip dat op de kade van de Noordvest ligt, net voorbij molen De Noord, is het schip van het gezin Meijer, dat in een boerderij woonde op het adres 's-Graveland 55. De boerderij lag aan de Schie, tegenover de Overschiesestraat, ter hoogte van de Overschiesedwarsstraat. Lidwien Meijer (70) woonde er als kind. Het gezin had verschillende boten. Twee roeibootjes bijvoorbeeld. "Ik zat op de Mariaschool in Schiedam Oost. Ik moest elke dag met het roeibootje oversteken om naar school te kunnen gaan", zegt ze. Lidwien is het meisje dat voorin de boot zit. Ook was er een boot om de koeien van de boerderij over te zetten naar de andere kant van de Schie, bijvoorbeeld als de koeien naar de veemarkt in Rotterdam moesten. En dan was er de spoelingschouw.

In de foto hierboven zie je de spoelingschouw aangemeerd liggen bij de boerderij van het gezin Meijer. Je ziet de pomp en vanaf de pomp de goot waarover de spoeling naar de stal vloeit. Deze boerderij lag naast de Branderij en Gistfabriek "Hollandia". Het was slechts enkele honderden meters varen naar de spoelingbak die op de kade voor de fabriek stond. Met grote regelmaat gingen boeren spoeling halen bij de Hollandia. Voor deze fabriek was het productie-afval, voor de boeren waardevol veevoer. Het is zelfs zo dat er met Schiedamse koeien en spoeling prijzen werden gewonnen op agrarische tentoonstellingen, zoals wij laatst schreven in dit artikel over het Kijkdepot van het Stedelijk Museum Schiedam. 'Twee vette koeien uit Schiedam' wonnen een medaille:
https://www.deschiedammeronline.nl/cultuur/details/ik-voel-me-als-een-kind-in-een-snoepfabriek

Voor Lidwiens vader stond de spoelingbak van de Hollandia dus op een steenworp afstand, maar andere boeren kwamen van verder, bijvoorbeeld vanaf de Polderweg of uit Overschie. Het was een komen en gaan op de Schie met spoelingboten, weet Lidwien nog uit haar jonge jaren. 

Hieronder zie je twee foto's die er een indruk van geven hoe idyllisch en agrarisch het er eind jaren vijftig - dicht bij het centrum van Schiedam - uitzag. De boerderij van het gezin Meijer is in oktober 1961 gesloopt. De spoelingschouw is nog enige tijd in het bezit geweest van een oom van Lidwien die verderop aan de Schie een scheepsreparatiewerf had. Later is de spoelingschouw gedurende twee jaar gerestaureerd door de bedrijfsschool van Wilton Fijenoord, na de restauratie aan de gemeente Schiedam geschonken en als historisch erfgoed op zijn huidige locatie aan de Noordvest geplaatst.

Hier lees je ons artikel over de petitie 'behoud de Schiedamsche spoelingschuit'
6-5-2021 - De laatste Schiedamse spoelingschuit dreigt te vergaan | Deschiedammer > Cultuur (deschiedammeronline.nl)
https://www.deschiedammeronline.nl/cultuur/details/de-laatste-schiedamse-spoelingschuit-dreigt-te-vergaan

Om 10.00 uur vanochtend wordt op televisie (SCHIE TV) aandacht besteed aan de spoelingschouw en de petitie
https://www.deschiedammeronline.nl/artikel/details/schie-tv-gaat-toch-uitzenden-zaterdagochtend

Foto's: bron familiefotoalbums van de familie Meijer

spoelingschouw-wei

stal-spoelingschouw

 

 

08-05-2021