door Ad Bakker (tekst en foto's)

Gaasvliegen, bij die naam houd ik het verder in deze column, eten bladluizen, stuifmeel en nectar en heel soms eten ze ook wel eens een bloemblaadje. Maar ze zijn niet schadelijk. Juist het tegenovergestelde is waar. Omdat zowel de larven als de volwassen beestjes veel luizen eten, zijn ze heel welkom. Alleen zie je ze niet veel omdat het avonddieren, ja zelfs nachtdieren, zijn.

Foto 2 (hieronder) is een bijzondere foto omdat je hem zó maar heel zelden ziet, want normaal zijn ze gecamoufleerd en dat is op deze foto niet het geval. Zijn vervaarlijk uitziende tang - waar hij de luizen mee pakt - is hier goed te zien.

Op de andere foto’s van de larven is zijn camouflage wel goed zichtbaar. Als ze een luis of een ander diertje hebben leeggezogen, plakken ze de overblijfselen op hun rug als zijnde trofeeën.

Natuurlijk doet hij dat om zich te camoufleren, zodat de jagende beestjes en vogels denken dat het stof is of zo. Met het blote oog lijken ze ook op stofjes op een blad. Met name doordat je ze langzaam ziet bewegen, vallen ze op als iets wat leeft. Het is best grappig om te zien dat een “stofje” ineens gaat bewegen…

In Nederland komen er ongeveer twintig soorten voor. De bekendste en meest voorkomende is de groene gaasvlieg.

Ondanks de naam is het geen vliegensoort. Gaasvliegen zijn netvleugeligen. Ze kunnen tussen de 2,5 centimeter en 3 centimeter groot worden. Hun naam hebben ze te danken aan de grote doorzichtige vleugels waarvan de aderen op een gevlochten net lijken. 

Het liefst verblijven gaasvliegen op open velden en langs randen van het bos. Het vrouwtje kan op de bladeren tot vijfhonderd eitjes leggen die op steeltjes staan om de rovers te misleiden. Voordat de gaasvlieg volwassen is, legt hii drie etappes af: eitje, larve, pop. Het aantal malen dat de larve vervelt, verschilt per gaasvliessoort. Daarna verpopt de larve zich. Na enige tijd wordt de pop de volwassen gaasvlieg (imago). De totale ontwikkeling duurt 1 à 2 maanden, afhankelijk van de temperatuur. 

De volwassen diertjes overwinteren door zich te verschuilen in spleten en scheuren van bomen maar ook in opgestapeld hout en in opgerolde bladeren, zelfs bij ons binnen zoals de lieveheersbeestjes dat ook regelmatig in groten getale kunnen doen.

De gaasvliegen komen op het licht af. Vandaar dat ze - als je bij een open veld woont - gaasvliegen naar binnen proberen te komen. Dat is de enige overlast die ze kunnen geven. Het zijn verder vooral erg nuttige beestjes die het aantal luizen binnen de perken houden. Ook als ze in de late herfst verpoppen, kunnen ze onze winters overleven.

Omdat ze erg nuttig zijn, worden ze in het buitenland dan ook gekweekt om de overlast van de luizen op te lossen. Ze komen overal ter wereld voor behalve in erg koude streken. Dus al met al is het een mooi en bijzonder beestje met twee verschillende gezichten.

Dan vergeet ik bijna nog te zeggen dat ze een knap kunstje kunnen uitvoeren. Ze kunnen namelijk verkleuren. Dat doen ze weliswaar niet zo snel als een kameleon, maar ze kunnen van groen naar bruin van kleur verschieten en sommigen beweren dat ze zelfs ook naar de kleur blauw kunnen verkleuren. 

Via onderstaande link kom je bij een eerdere column van Ad Bakker, Mijt in koninklijk fluweel,
https://deschiedammeronline.nl/artikel/details/mijt-in-koninklijk-fluweel

Lees ook het artikel door Ad Bakker over de Boshoek:
https://deschiedammeronline.nl/artikel/details/wha-wing-brug-is-klaar-in-de-boshoek