door Jan Schrijver (tekst) en Jan Willem de Boer (videoreportage)

De avond was voor iedereen toegankelijk en de opbrengst is voor het goede doel c.q. de strijd tegen de maatschappelijke ongelijkheid van vrouwen. Sinds  deze dag in Nederland voor het eerst gevierd werd, in 1912, is er heel veel ten goede veranderd in de maatschappelijke positie van de vrouw, zo stelde Barbara Teuben, de voorzitter van de club, tijdens haar welkomstwoord in de kapel van het museum. Het duurde bijvoorbeeld nog tot in 1956 dat je als vrouw gedwongen werd om met je baan te stoppen, zodra je in het huwelijk trad. Ook heeft het zo lang geduurd totdat getrouwde vrouwen zelfstandig, zonder hun echtgenoot, een bankrekening konden openen. Maar anno 2023 is er nog steeds veel te verbeteren aan de positie van de vrouw, die bijvoorbeeld niet zelden het slachtoffer is van huiselijk geweld. Of die voor hetzelfde werk minder krijgt betaald dan een man in dezelfde functie. Ook in de kunstwereld bestaat ongelijkheid tussen de positie van mannen en vrouwen. Daarmee sloeg Teuben een brug naar de inleiding die museumdirecteur Anne de Haij hield.

In de jaren 80, zo wees een onderzoek toen uit, waren in The Metropolitan Museum of Art in New York slechts 5% van de kunstenaars in de collectie vrouw, maar op 85% van de schilderijen waarop  naakt werd getoond, was dat het naakt van vrouwen. Het feit dat er onderzoek werd gepleegd, geeft wel aan dat men zich bewust ging worden van die ongelijkheid. De situatie is sindsdien verbeterd, maar nog lang niet rechtgetrokken. Je ziet het ook in hoe er over kunst geschreven wordt, zei Anne de Haij. Gaat het over kunst van mannen, dan lees je vaak termen als robuust, stoer, avant garde. Gaat het over kunst van vrouwen, lees je opvallend vaak termen als sensitief, moederlijk, lieflijk en aards.

Piet Mondriaan verkondigde 'dat vrouwen nu eenmaal niet in staat zijn tot abstractie', zo haalde de museumdirecteur aan. Ze toonde een dia met daarop verschillende abstracte werken, waarvan er één van genoemde Mondriaan is, en de rest van vrouwen. Echt wel abstract dus, was de conclusie, die met hoorbare instemming werd begeleid door het geboeide gehoor. Ook werd nog een quote van de bekende Cobra-kunstenaar Corneille getoond: “Lotti heeft nooit en te nimmer bij onze groep gehoord (…) Ik wil de pionierskracht van Cobra niet verzwakt zien, en zeker niet zijn historische betekenis vertekend.’
Het Stedelijk Museum Schiedam heeft een gerenommeerde Cobra-collectie. Recentelijk werd een solo-expositie gewijd aan het werk van Lotti waarover de quote van Corneille gaat, Lotti van der Gaag. Deze week werd bekendgemaakt dat het Stedelijk Museum Schiedam negentien werken van Lotti van der Gaag heeft verworven.

In de musea in ons land zijn anno nu 13% van de getoonde collectiestukken door een vrouw gemaakt. Van de in ons land actieve 16.000 kunstenaars, zijn er slechts 6000 vrouw, terwijl op de kunstopleidingen het overgrote deel juist vrouw is. "Ook in onze collectie is de kunst van vrouwen nog in de minderheid, maar we zijn hard bezig met een inhaalslag. Bijna 18% van onze collectie bestaat nu uit kunst van vrouwen. Sinds mijn aanstelling zijn er twaalf werken van vrouwen en twee van mannen aangekocht. Ik krijg daar best wel vragen over, ik hoor dan wel een argument als 'je moet toch kiezen op basis van kwaliteit'. Nou, laten we dat non-argument nu voor eens en voor altijd van tafel vegen. Er is namelijk zoveel kwalitatief hoogwaardig werk van vrouwen! O ja, slechts 6% van de directeuren van musea in ons land is vrouw, er komen er geleidelijk aan meer, en in ieder geval staat er hier één voor u", zo sloot Anne de Haij haar lezing af.

De deelnemers aan de avond bezochten vervolgens de lopende tentoonstellingen met gids, waarbij met name aandacht werd gegeven aan de exposities 'We Once Were One', de solotentoonstelling van Femmy Otten en 'Onzichtbare handen. Een ode aan de thuiszorghulp', de tentoonstelling van Narges Mohammadi. Daarna kon uitvoerig worden nagepraat in de kapel van het museum onder het genot van een hapje en een drankje.

Soroptimist International Club Beneden Maas is een club van dertig vrouwen uit Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Wereldwijd heeft de internationale organisatie in totaal zo'n 75.000 leden.